جمال الدین مهدی نژاد - دانشیار، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران، ایران
عارفه سرایدار منصور - کارشناسی مهندسی معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران، ایران
سعید زلفی - کارشناسی مهندسی معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران، ایران

مسجد، قلب تپنده شهر، دارای هویت ظاهری و معنویست. درک این هویت از اهمیت بالایی برخوردار است. به کمک حس مکان که سبب می شود، فضا و مفاهیم آن، دریافت، درک و تجربه شوند و عاطفه بعد از شناخت حاصل شود، می توان به این هویت پی برد. این پژوهش ضمن مرور عوامل موثر بر ایجاد حس مکان و بررسی میزان تاثیرات این عوامل بر حس مکان حریم مساجد تاریخی، جلوخان شمالی مسجد امام خمینی تهران را براساس معیار های بدست آمده، ارزیابی می کند. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی، با مراجعه به منابع کتابخانه ای، به صورت میدانی و مصاحبه عمیق با استفاده کنندگان است. نتیجه پژوهش نشان می دهد که سه عامل معنا، فعالیت و کالبد هر سه، تاثیرگذار در ایجاد حس مکان، و لازم و ملزوم یکدیگرند و بی توجهی به هر یک از این موارد آسیب جدی به حس مکان بنا وارد می کند.

آسیب شناسی، حس مکان، حریم بناهای تاریخی، مسجد، جلوخان، مسجد امام خمینی