کیومرث کلانتری - دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه مازندران
فرشاد شیرزادی فر - دانش آموخته کارشناسیارشد رشته حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه مازندران (نویسنده مسیول)

اعتبار حکم محکمه خارجی به معنای حکمی است که توسط محاکم خارجی (اعم از محاکم بین المللی و محاکم داخلی کشورها) نسبت به جرم عمومی، به اعتبار صلاحیت جهانی، بنا بر تعارض مثبت صلاحیت صادر شده باشد، اعم از آنکه مبتنی بر محکومیت یا برایت مرتکب باشد. چنانچه در خصوص جرمی صلاحیت جهانی مطرح باشد، ولو اینکه آن جرم مشمول عنوان حد (به عنوان مثال محاربه یا افساد فی الارض) باشد، محاکم کشور ما حق رسیدگی مجدد ندارند . لیکن هرگاه مرتکب مبتنی بر اصل صلاحیت جهانی (جرم مشمول عنوان حد) ایرانی باشد، حتی اگر در محکمه خارجی به جرم او رسیدگی شده و مجازات را تحمل کند درصورتیکه در ایران یافت شود، با لحاظ صلاحیت شخصی محاکم ایران میتوانند به جرم او رسیدگی کنند. همچنین مرتکب جرم جهانی می تواند برای فرار از مجازات به جهل حکمی خود در برخی جرایم و جهل موضوعی استناد نماید و به نظر میرسد اگرچه ظاهرا پذیرش عدم صلاحیت محاکم ایران در خصوص صلاحیت جهانی چنانچه جرم ارتکابی مشمول عنوان حد بوده و فرد در خارج از کشور مجازات را تحمل نموده، با آموزه های شرعی نظیر عدم تعطیلی حدود ناسازگار است، ولی با توجه به مصلحت جهانی، میتوان این مشکل را از طریق توسل به احکام ثانوی حل نمود.

اعتبار احکام خارجی، دادگاه های خارجی، صلاحیت جهانی، رسیدگی مجدد، صلاحیت اضافی