علی محمدیان - دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

یکی از مصادیق جرم قذف که به دلیل شایع و فراگیر بودن باعث ایجاد اختلاف در بین فقها گردیده، حالتی است که در آن شخصی به دیگری چنین بگوید: (تو با فلان زن زنا کردی، یا با فلان مرد لواط نمودی). فقها در صورت بروز حالت مزبور حد قذف را نسبت به مواجهه محقق دانسته؛ لیکن در تحقیق آن نسبت به منسوب الیه اختلاف نموده اند. مشهور متقدمآن در فرض مزبور قایل به وجوب حد شده؛ لیکن اشهر متاخران چنین دیدگاهی را بر نتابیده اند. قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 نیز در ماده 249 موافقت خود را با دیدگاه متاخران نمایان ساخته است: (هرگاه کسی به دیگری بگوید (تو با فلان زن زنا کردی، یا با فلان مرد لواط نمودی) فقط نسبت به مخاطب قاذف محسوب می شود).نوشتار حاضر در پژوهش توصیفی - تحلیلی، متکی به روش کتابخانه ای، با نگاهی مسیله محور آن، بررسی ادله طرفین و نقد و تحلیل آنها را دنبال می کند. نتایج تحقیق نشان می دهد مستندات قایلان به عدم تحقق حد در جانب منسوب الیه تام نبود و ظهور صدق عرفی عبارت مذکور در تحقق قاذف، صحت دیدگاه مشهور متقدمان را به اثبات می رساند.

قدف، مخاطب مستقیم، منسوب الیه، اثبات حد