بهریه شاهی - کارشناس ارشد، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
رسول پیرمحمدی - دانشیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه،- ایران
عبدالرحمان امینی - دانشجوی دکتری، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی آثار سطوح مختلف اسانس لیموترش بر قابلیت هضم مواد مغذی، متابولیت های خونی و تخمیر شکمبهای در گوسالههای نر هلشتاین بود. به این منظور، چهار اساس گوساله نر هلشتاین فیستوله گذاری شده (میانگین وزن بدن 650 20 کیلوگرم) برای پنج دوره هفدهروزه و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی چرخشی به پنج جیره آزمایشی شامل شاهد با سطوح 600، 800 و 1000 میلی گرم در روز اسانس لیموترش و شاهد با 300 میلی گرم در روز موننسین اختصاص داده شد. قابلیت هضم ظاهری ماده آلی در جیره حاوی 1000 میلی گرم در روز اسانس لیموترش از سایر تیمارها بالاتر بود .(P<0/05) تیمارهای آزمایشی بر قابلیت هضم ماده خشک، پروتیین خام، چربی خام، فیبر نامحلول در شوینده خنثی و فیبر نامحلول در شوینده اسیدی اثری نداشت. اثر تیمارها بر غلظت گلوکز، لیپوپروتیین های با چگالی بالا، آلبومین، پروتیین کل، کراتینین، تری گلیسیرید و اوره معنادار نبود، ولی میزان کلسترول و غلظت بتاهیدروکسی بوتیرات در سرم تیمار شاهد بیش از سایر تیمارها بود .(P<0/05) غلظت پروپیونات در مایع شکمبه حیواناتی که 1000 میلی گرم اسانس لیموترش دریافت کردند نسبت به تیمار شاهد بیشتر ولی غلظت بوتیرات آن ها از تیمار شاهد کمتر بود .(P<0/05) نتایج آزمایش نشان داد که افزودن 1000 میلی گرم اسانس لیموترش بر قابلیت هضم ماده آلی، خصوصیات تخمیری شکمبه و غلظت بتاهیدروکسی بوتیرات خون گوساله های نر هلشتاین تاثیر مثبت دارد

اسانس لیموترش، اسیدهای چرب فرار، فراسنجه های خونی، فیستولا، لیمونین