رضا رضایی - استادیار پژوهش ، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی ، آذربایجان غربی -ایران
کورش وحدتی - دانشیار، گروه باغبانی، پردیس ابوریحان ، دانشگاه تهران ، تهران - ایران

با هدف بررسی تاثیر قدرت رشد پایه مادری و هورمون ریشه زایی بر کالوس دهی و تولید ریشه قلمه ها و افکنه - های گردو، آزمایشاتی طی سال های زراعی 86-1385 صورت گرفت . در آزمایش های قلمه زنی، از سه گروه پایه مادری با قدرت رشد متفاوت (ضعیف ، متوسط و پررشد)، قلمه های نیمه خشبی یا خشبی تهیه گردید. قلمه ها پس از تیمار با یا بدون هورمون ایندول بوتیریک اسید (IBA) در شرایط مه پاش و پادمای خودکار و یا به صورت سیلوی وارونه کشت شدند. نتایج نشان داد که اثر پایه مادری و هورمون فقط روی درصد قلمه های کالوس دار شده معنی دار بود. تیمار مجدد اکسین رقیق نیز بر تمایز کالوس به ریشه موثر واقع نشد. در آزمایش خوابانیدن کپه ای، با مصرف لانولین دارای سه نوع اکسین (IAA،IBA وNAA)، تفاوت سه گروه پایه مادری از نظر کالوس دهی و تولید ریشه معنیدار بود. پایه های ضعیف با بیشترین میانگین تعداد ریشه تشکیل شده در هر شاخه (7/8 عدد)، کیفیت تولید ریشه (4/2 از پنج ) و نیز تولید ریشه با منشاء داخلی، قابلیت تولید ریشه بهتری داشتند. قابلیت تولید ریشه بسیار خوب پایه های ضعیف در مقایسه با پایه های پررشد در شرایط خوابانیدن کپه ای، دلیلی بر متفاوت بودن ساختار آناتومیکی و فیزیولوژیکی آن ها می باشد. بنابراین در گردو امکان انتخاب کلون های پاکوتاه و سهل ریشه زا وجود دارد.

افکنه ، تکثیر رویشی، خوابانیدن ، سخت ریشه زا، قلمه زنی، گردوی ایرانی