علی نادری عارفی - استادیار بخش تحقیقات پنبه و گیاهان لیفی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ورامین - ایران
علی احمدی - استاد، گروه زراعت، پردیش کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج - ایران
علی رضا توکلی - دانشیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج – ایران
موسی الرضا وفایی تبار - استادیار بخش تحقیقات پنبه و گیاهان لیفی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ورامین – ایران

زمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی در 3 تکرار در گلخانه و مزرعه در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرمسار، در سال زراعی 93-92 انجام شد. کرتهای اصلی به تنش و کرتهای فرعی به ژنوتیپهای پنبه اختصاص یافت. پس از ارزیابی 28 ژنوتیپ در گلخانه، ژنوتیپهای ورامین، خرداد، K8801 و K8802 براساس ماده خشک در تنش به عنوان ارقام تجاری برتر انتخاب و در آزمایش مزرعهای پاسخ آنها به تنش بررسی شد. در گلخانه تنش خشکی باعث کاهش RWC و تلفات رطوبتی برگ قطع شده (ELWL (گردید. ژنوتیپ 221.No ،آریا، نارابرای و سپید از نظر RWC به سایر ژنوتیپ ها برتری داشتند. بیشترین ELWL در ژنوتیپ آریا، K8802 و K8801 مشاهده شد که از رطوبت نسبی بالاتری هم برخوردار بودند. ELWL در شرایط تنش در ارقام ورامین و ساحل کمتر بود. در مزرعه اثر دورهای آبیاری 9 ،12 ،18 ،24 و 30 روزه بر عملکرد ورامین و خرداد و ژنوتیپ های K8801 و K8802 بررسی شد. دور آبیاری 9 روزه باعث افزایش عملکرد ارقام ورامین، خرداد و K8801 شد، اما با شاهد در یک سطح آماری بودند. در سطوح رطوبتی چهارم و پنجم عملکرد کاهش یافت. دور آبیاری 18 روزه نیز عملکرد را کاهش داد، اما با توجه به عدم تفاوت آماری و صرفهجویی، توصیه میشود پس از آبیاریهای معمول تا شروع گلدهی ( 3 نوبت با فواصل 12 روزه)، از این دور آبیاری استفاده شود. توسعه کشت K8801 در مناطق مشابه میتواند ضمن کاهش مصرف آب باعث پایداری تولید شود.

تلفات آب برگ جدا شده، خشکی، ژنوتیپ، عملکرد، محتوای رطوبت نسبی