کامران امامی

افزایش قابل ملاحظه توسعه و دارایی ها در دهه اخیر و تغییر اقلیم موجب ریسک قابل ملاحظه سیلاب گردیده و در نتیجه اهمیت مدیریت سیلاب بسیار افزایش یافته است. با وجودیکه در حین بلایا نیاز به توان اضطراری و اقدامات خاص وجود دارد، الزامات و اقدامات مرحله‌ای آنچنان قابل پیش بینی هستند که بتوان آنها را برنامه ریزی نمود. در این راستا بایستی توجه نمود که تقریبا تمامی مطالعات سود - هزینه که در مورد بلایای مختلف انجام شده نشان می دهد که منافع آمادگی و برنامه ریزی برای بحران (شامل کاهش تلفات و خسارات مستقیم و غیر مستقیم) حداقل 2 تا 3 برابر بیشتر از هزینه های آن می باشد. دهه 1990 میلادی شاهد رشد شدید کاربرد برنامه ریزی شرایط اضطراری و گسترش آن در تمامی سطوح دولتی، صنعتی و جامعه بود. تهیه برنامه عملیاتی هر زمان که احتمال یک واقعه فاجعه بار وجود داشته باشد منطبق با دوراندیشی و احتیاط می‌باشد. زمانی که قبل از بحران در آرامش و با کمک کارشناسان چند رشته‌ای که اطلاعات لازم را در دسترس دارند، صرف برنامه ریزی برای مدیریت ریسک و بحران می شود, بازده بسیار خوبی در زمان واقعی خواهد داشت. برنامه ریزی شرایط اضطراری نیاز به هم برخورد فنی و هم حس ذاتی (چشم انداز) دارد و از طرف دیگر وجود دیدگاههای دانشگاهی تا حرفه‌‌ای الزامی است. بنابراین برنامه ریز شرایط اضطراری بایستی آموزشهای لازم را در گستره‌ی وسیع دریافت کرده باشد. برا ی مثال آَشنایی با سامانه های اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تکنولوژی اطلاعات (IT) قطعا یک مزیت محسوب می‌شود. در عمل افراد کمی با تمامی قابلیتهای لازم در دسترس می‌باشند و در این چهارچوب بنظر می رسد تلفیق مهندسی ارزش، مدیریت ریسک و تکنولوژی اطلاعات با تکیه بر کار تیمی بتواند نقش مهمی در برنامه ریزی شرایط اضطراری ایفا نماید. به عنوان یک نمونه تاریخی می‌توان به حضرت نوح به عنوان اولین برنامه ریز شرایط اضطراری سیلاب اشاره نمود.