عزت اله سام آرام

در سالهای 1359 تا 1367 که جوانان روستایی همراه دیگر اقشار جامعه به جبهه های جنگ می رفتند، اداره امور روستا عمدتا به عهده زنان و سالخوردگان بود. مشاهدات نشان می دهد که زنان روستایی علاوه بر همکاری در اداره امور روستا، به صورت خودجوش، تشکل هایی را ایجاد کرده بودند که برای پشتیبانی از جبهه ها و تامین بخشی از مایحتاج فرزندان، برادران و همسرانشان در جنگ، به تهیه و تدارک مواد غذایی و پوشاک می پرداختند و بدون چشم داشت و با علاقه مندی بسیار، وقت و ثروت خود را برای پشتیبانی از جبهه های جنگ ارایه می کردند. نوع مشارکت زنان روستایی در این دوره؛ از نوع مشارکت های خودجوش و فعال بود که می توان آن را تجربه ای جدید در مجموعه مشارکت های مردمی کشور دانست، چیزی که احتمالا در طول تاریخ ایران در مورد زنان روستایی با این کیفیت مشاهده یا ثبت نشده است. دلایل این جوشش داوطلبانه و مشارکت فعال زنان روستایی نتیجه کدام تغییر ساختاری در فرهنگ کشور ما بوده است نیازمند انجام تحقیقات بسیار است. شواهد نشان می دهد که مسیولان و پژوهشگران کشور از کنار این واقعه مهم فرهنگی - اجتماعی با کم توجهی گذشته و به آن عنایت بایسته نکردند. عدم توجه به این حرکت ارزشمند که خلاقیت و استعدادهای فرهنگی زنان روستایی کشورمان را در به وجود آوردن مشارکت های مردمی به نمایش گذاشت، امکان دارد در آینده فراموش شده و آیندگان از شناخت آن محروم گردند. در ماه های پایانی سال 1379 انجام یک طرح تحقیقاتی با هدف شناخت و بررسی تشکل های خودجوش زنان روستایی در فاصله سال های 1359 تا 1367 در دانشگاه علامه طباطبایی به تصویب رسید که امکاناتی را هر چند محدود در اختیار محقق قرار می داد تا در مورد زنان مشارکت جو در چند روستای کشور یک مطالعه مقدماتی را به انجام برساند. این طرح در قالب یک پژوهشش توصیفی در طول سال 1380 در 10 روستای منطقه گرمسار اجرا شد و مقاله حاضر حاوی نتایج و دستاوردهای ان تحقیقی است که امید میرود به عنوان مقدمهای برای انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه تلقی گردد.

سهم زنان روستایی در تولیدات مزرعه؛ مشارکت زنان روستایی؛ تشکل خودجوش برای پشتیبانی از زندگان