علی ربانی - استادیار دانشگاه اصفهان (گروه علوم اجتماعی)
محمد گنجی - استادیار دانشگاه کاشان (گروه علوم اجتماعی)

سرمایه اجتماعی در کنار سرمایه اقتصادی و سرمایه انسانی، به تازگی به مثابه متغیری تاثیرگذار در روند توسعه یافتگی شناخته شده است و به زعم بسیاری از اندیشمندان، به پیوندها و ارتباطات میان اعضای یک شبکه به عنوان منبعی با ارزش اشاره دارد و از طریق هنجارها و اعتماد متقابل ، موجب تحقق اهداف اعضا میگردد. سرمایه اجتماعی، مفهومی است که در بسیاری موارد توسط تحلیلگران اجتماعی برای توصیف طیف وسیعی از فرایندهای اجتماعی به کاربرده می شود و کمک میکند تا به درک این پرسش برسیم که چرا برخی افراد، گروه ها و طبقات مردم به نتایج سیاسی، اقتصادی و یا اجتماعی مثبت تری نسبت یه دیگران نایل می شوند. به نظر می رسد که در زمینه شکل گیری و تکوین سرمایه اجتماعی بررسی دین و فرهنگ دینی، بیش از هر مورد دیگری نیاز است. دین به عنوان نظامی ماورایی و برونزاد می تواند یکی از اساسی ترین عوامل در شکل گیری سرمایه اجتماعی در کشورهایی چون ایران که چشم انداز دینی توسعه ای دارند، در نظر گرفته شود. به عبارت دیگر، دین به عنوان ارزشی متعالی با کارکردهایی چون انضباط بخشی، حیات بخشی، انسجام بخشی و... سازوکارهایی را فراهم می کند که موجب تحکیم پایه های سرمایه اجتماعی و نهایتا توسعه می شود. بنابراین رابطه دین و سرمایه اجتماعی، مقوله ای است که به دلیل وجودچشم انداز دینی توسعه در -جامعه کنونی ایران، میتواند با اهمیت جلوه کند و بررسی ها و تحلیل هایی را برای روشن شدن آن طلب نماید.پژوهش حاضر نیز با چنین رویکردی، به مطالعه ارتباط دین و سرمایه اجتماعی در - دانشگاه اصفهان می پردازد و پس از کنکاش در مسایل تحقیق و سنجش ابعاد دینداری و شاخص های سرمایه اجتماعی، به وجود رابطه معنی دار، مستقیم و قوی بین دو مقوله فوق اذعان و اعتراف می نماید.

دینداری؛ بعد اعتقادی؛ بعد عاطفی؛ بعد مناسکی؛ بعد شناختی؛ بعد پیامدی؛ سرمایه اجتماعی