حجت علیزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، واحد کلیبر، دانشگاه آزاد اسلامی، کلیبر، ایران
احمد افکاری - استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، واحد کلیبر، دانشگاه آزاد اسلامی، کلیبر، ایران

به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب بر روی برخی از پارامترهای فیزیولوژیکی ارقام مختلف آفتابگردان در منطقه کلیبر آزمایشی بصورت فاکتوریل بر قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار در سال 1395 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح تنش خشکی 70)، 140 و 210 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیرکلاس (A و ارقام مختلف آفتابگردان در 4 سطح ( آرماویرسکیV1=، ایروفلورV2=، آلستار V3= و رکورود (V4= بودند. به طور کلی چنین نتیجه گیری شد که اعمال تنش کمبود آب باعث کاهش معنیداری در صفات ارتفاع بوته، پتانسیل آب برگ (LWP )، رطوبت نسبی برگ (RWC)، کلروفیل برگ، تعداد روزنه در سطح زیرین و رویین برگ شد. نتایج مقایسه میانگین دادهها نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته 189/55) سانتیمتر)، تعداد روزنه در سطح زیرین برگ 25/76) عدد) و بیشترین میزان کلروفیل برگ 66/78) درصد) از ترکیب تیمار 70) میلیمتر تبخیر و رقم آرماویرسکی) بهدست آمد. در صورتیکه بیشترین تعداد روزنه در سطح رویین برگ 23/66) عدد) و بیشترین میزان محتوی رطوبت نسبی 74/43) درصد) از ترکیب تیمار 70) میلیمتر تبخیر و رقم ایروفلور) حاصل شد. مقایسه میانگین نتایج حاصله، نشان داد که بیشترین میزان پتانسیل آب برگ -13/2 ) پاسکال) از ترکیب تیمار 70) میلیمتر تبخیر و رقم رکورد)، و کمترین میزان پتانسیل آب برگ -26/32) پاسکال) از ترکیب تیمار 210) میلیمتر تبخیر و رقم آرماویرسکی) حاصل شد. در مجموع آبیاری نرمال بدون تنش و رقم ایرفلور به عنوان تیمار برتر برای دستیابی به بالاترین میزان صفات ارزیابی شده آفتابگردان در منطقه کلیبر توصیه میگردد.

تنش خشکی، پتانسیل آب برگ، محتوای رطوبت نسبی، کلروفیل، آفتابگردان