عباسعلی احمدی - استادیار دانشگاه شهرکرد،
میترا شاطری - استادیار دانشگاه شهرکرد،
زهره خسروانی - دانشجوی کارشناسی ارشد باستانشناسی)گرایش اسلامی( دانشگاه شهرکرد،

خانه، مفهوم و پدیده نخستینی است که وجود بشر از دیروز تا امروز به صورت پیوسته و وابسته با آن همراه بوده است؛ چرا که هر جا زندگی انسان جریان داشته، خانه نیز جزء جداییناپذیر آن بوده است. با نگاهی به معماری سنتی ایران نقش و جایگاه ویژه خانه به عنوان عنصری مهم در معماری آشکار میشود. در طراحی خانههای سنتی ایران از الگوهایی استفاده شده است که این الگوها متاثر از عوامل متعددی بوده است، استفاده از فضاهای مختلف یکی از راههای سازماندهی در یک خانه سنتی است و نحوه چیدمان این فضاها برای رسیدن به یک الگوی فضایی میباشد. خانه سرهنگ ایرج یکی از خانههای با ارزش مربوط به اواخر دوره قاجار در خیابان پامنار تهران می باشد که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این مطالعه توجه به مفاهیمی است که در ایجاد الگوهای فضایی این خانه نقش داشته، از جمله فضاهای اصلی هر خانه که شامل ورودی، هشتی، حیاط و اتاق میشود. این پژوهش با جمع آوری اطلاعاتی از جمله تصاویری از وضعیت موجود و تطبیق الگوهای فضایی با این تصاویر، به شرح کامل این فضاها می پردازد. علاوه بر این، این سوال مطرح میشود شیوه بهرمندی فضا در این خانه چگونه است، سازماندهی فضاها و نوع کاربری خانه به چه صورت میباشد این پژوهش بر اساس مطالعات تطبیقی از جمله شناخت و تهیه نقشه، مطالعات منابع مکتوب و مطالعات میدانی که شامل تهیه تصاویر وضع موجود از بنا می باشد.

خانه، خانه سرهنگ ایرج، الگوهای فضایی، معماری سنتی