فرشته معینی فر - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته آبیاری، گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران
فیاض آقایاری - استادیار؛ رشته آبیاری، گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، کرج، ایران
حسین بابازاده - دانشیار، گروه آبیاری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

به منظور بررسی تاثیر کم آبیاری و مواد جاذب رطوبت بر خصوصیات خرما تحت شرایط تنش خشکی، تحقیقی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح آماری بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در نخلستان تحقیقاتی جهاد کشاورزی استان کرمانشاه – شهرستان قصرشیرین از طریق سیستم آبیاری قطره ای اجرا گردید. فاکتور اول کم آبیاری در سه سطح شامل آبیاری نرمال (آبیاری با 100درصد نیاز آبی)، تنش متوسط (آبیاری با 75درصد نیاز آبی) و تنش شدید (آبیاری با 50درصد نیاز آبی) در کرتهای اصلی و فاکتور دوم مواد جاذب رطوبت درسه سطح شامل عدم مصرف مواد جاذب رطوبت، مصرف سوپر جاذب به مقدار 300 گرم برای هردرخت و مصرف زیولیت به مقدار 4 کیلوگرم برای هر درخت در کرتهای فرعی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر کم آبیاری بر وزن تر میوه، وزن خشک میوه و وزن هسته در سطح احتمال یک درصد و بر شاخص نسبت وزن تر میوه به هسته در سطح احتمال پنج درصد معنیدار شد. همچنین اثر متقابل کم آبیاری و مواد جاذب رطوبت بر وزن تر میوه، وزن خشک میوه و وزن هسته خرما در سطح احتمال یک درصد معنیدار شد. بر اساس نتایج مقایسه میانگین، استفاده از مواد جاذب رطوبت (سوپرجاذب و زیولیت) در سطوح آبیاری 75 و 50 درصد نیاز آبی موجب افزایش معنی دار وزن میوه خرما گردید در صورتیکه در سطح آبیاری 100 درصد نیاز آبی کاربرد مواد جاذب رطوبت تاثیر مثبتی بر وزن میوه خرما نداشت. اعمال کم آبیاری بر درختان خرما در منطقه مورد مطالعه منجر به کاهش معنیدار عملکرد خرما نشد لذا میتواند به عنوان یک گزینه مدیریتی به منظور صرفه جویی در مصرف آب مد نظر قرار گیرد.

محدودیت منابع آب، خرما، پلیمرسوپرجاذب ،زیولیت