سیاوش مبارکی - دانشجوی ارشد پژوهش هنر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب
داریوش مبارکی - دانشجوی ارشد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

سوزن دوزی از هنرهای دستی مردم بلوچستان است که به نقوش و طرح های متنوعی تقسیم می شود. یکی از نقوش سوزن دوزی بلوچی، دوخت پرکار است که امروزه طرفداران زیادی در میان مردم بلوچستان و دیگر نقاط ایران دارد. علارغم شهرت و استقبال مردم از این دوخت، تاکنون پژوهش مستقلی پیرامون نقوش و رنگ به کار رفته در این دوخت، صورت نگرفته است. هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل فرم و رنگ در نقوش اصیل سوزن دوزی پرکار است و در صدد پاسخ گفتن به این پرسش ها است که طبیعت و محیط پیرامون زن سوزن دوز بلوچ، چه تاثیری بر انتخاب رنگ و نقوش داشته است. روش پژوهش در این مقاله، توصیفی و تحلیلی است و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و مصاحبه ی کیفی نیمه ساختاریافته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که نقوش به کار رفته در سوزن دوزی پرکار، بیشتر از طبیعت که شامل نقوش گیاهی، حیوانی، انسانی و هندسی هست، گرفته شده است. همچنین باورهای دینی و قومی و همچنین تخیل زن بلوچ در آفرینش این نقوش، بی تاثیر نبوده اند. در زمینه ی رنگ، نتایج پژوهش حاکی از آن است که رنگ های به کار رفته در سوزن دوزی پرکار، دارای یک نظم ، ترتیب و زمینه ی مشترکی فرهنگی با بسیاری از کشورهای جهان است.

سوزن دوزی، هنر قومی، فرم ، رنگ، نقوش