حمید گهرنژاد - عضو هییت علمی گروه مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر
مهیار عزیزخانی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی عمران آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر
محمود ذاکری نیری - عضو هییت علمی گروه مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر

با توجه به خسارات بسیار زیاد ناشی از شکست سد، بخصوص سدهایی که در نزدیکی شهرهای بزرگ احداث میشوند، لازم است کههمزمان با مطالعه و طراحی بخش های مختلف سد پدیده شکست نیز در نظر گرفته شود برای این کار می بایستی هیدروگرافخروجی ناشی از شکست سد با توجه به ابعاد شکست مشخص گشته و سپس بر اساس توپوگرافی و مورفولوژی پایین دست روندیابی سیل مشخص و پهنه سیلاب ناشی از شکست سد تعیین گردد. برای رسیدن به این هدف از تلفیق مدل های هیدرولیکی و سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده می گردد. در این مطالعه اثر شکست سد مخزنی طالقان دراثر لغزش توده ای از تکیه گاه مخزن سد و ایجاد موج جریان به سمت بدنه سد و تحلیل آسیب پذیری ناشی از شکست این سد بر اراضی پایین دست مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا شکست سد طالقان برای پنج سناریوی مختلف با استفاده از نرم افزار عددی FLOW-3D مدلسازی شد و سپس با استفاده از برنامه ArcGIS داده های هندسی رودخانه استخراج گردید و در محیط برنامه Hec-GeoRas مدلسازی جریان سیلاب ناشی از شکست سد انجام شد. سپس برای هریک از سناریوهای شکست سد طالقان آنالیز میزان آسیب پذیری انجام گرفت. نتایج نشان داد که در شهر ارزمیان در فاصله تقریبا 45 کیلومتری از محل سد طالقان در اثر شکست سد آبگرفتگی وسیعی رخ خواهد داد.

سد طالقان، آسیب پذیری، شکست سد، شاخص خطرپذیری