صالح آرخی - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام
سهراب حجام - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
محمد لطفی - دانشجوی کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی واحد علوم و تحقیقات تهران

کشت گندم دیم در تامین غذای مورد نیاز کشور از اهمیت بسزایی برخوردار است . توان اقلیمی برای تولید زراعی اراضی عمدتا تحت تاثیر مقدار، توزیع باران ونیاز آبی گیاهان می باشد . احتمال وقوع 90 درصدی به عنوان شاخصی مناسب از مقدار پارامترهای هواشناسی برای تولید محصولات زراعی از میانگین پارامترهای هواشناسی مطمئن تر است. در این پژوهش با توجه به آمار 21 سا له بارندگی 42 ایستگاه سازمان هواشناسی استان تهران و 36 ایستگاه تبخیر سنجی و باران سنجی وزارت نیرو (تماب)، با استفاده از نرم افزار SMADA بهترین تابع برازش یافته برآمار موجود تعیین شد و در نهایت، احتمال وقوع 90 درصد هر یک از پارامترهای هواشناسی محاسبه گردید. سپس نقشه توزیع مکانی هر یک از پارامترهای هواشناسی با احتمال وقوع 90 درصد درسطح استان تهران با استفاده از روش های زمین آماری مانند کریجینگ، کوکر یجینگ و میانگین متحرک وزنی (توان 1تا 5) به کمک نرم افزارGIS رسم گردید . جهت ارزیابی دقت این روش ها از شاخص میانگین قدر مطلق خطا (MAE)، متوسط قدر مطلق انحراف (MBE) ، ریشه متوسط مربعات خطاها (RMSE) و همچنین از نیمساز دیاگرام پراکنش مقادیر موجود و تخمین زده شده به روش تکنیک حذف متقابل استفاده شد . نتایج بررسی های انجام شده نشان می دهد که روش کوکریجینگ معمو لی در برآورد بارندگی با احتمال وقوع 90 درصد ، روش کریجینگ ساده در برآورد بارش بهاره ودما با احتمال وقوع 90 درصد، روش کوکریجینگ ساده در برآورد تبخیر با احتمال وقوع 90 درصد و روش کریجینگ ساده در برآورد بارش پائیز با احتمال وقوع 90 درصد مناسب میباشند.

پهنه بندی، گندم دیم، روش های زمین آماری، احتمال وقوع، استان تهران