مهیار سجادیان - دانشجوی کارشناسی ارشدGIS سنجش از دور
ناهید سجادیان - استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز

در ایران بعنوان کشوری که از 40 نوع بلایای طبیعی در جهان،31 نوع از این بلایا،در آن اتفاق می افتد. زیرساختها به عنوان تاسیسات زیر بنایی و فنی که پاسخگوی نیازهای ضروری زندگی بشر هستند همواره در معرض خطر می باشند.در جهت برخورد ساختار یافته و موثر با این خطرات از مدیریت جامع بحران (CEM) بتفکیک در چهار مرحله پیشگیری،آمادگی،مقابله و بازتوانی استفاده می گردد.زیر ساختها در بستر مکان گسترده شده اند و سیستم اطلاعات مکانی (GIS) با توجه به توانایی در تلفیق انواع داده های مکانی و توانایی آنالیز پیچیده مکانی و غیر مکانی و توانایی کار با سایر سیستمها مانند،تکنولوژی سنجش از دور،بعنوان یک ابزار قدرتمند مدیریت مکانی قادر است که نقش موثری را در مدیریت زیرساختها در مواجهه با بحرانها که بیشترین درصد این بحرانها ماهیت مکانی دارند،ایفا نماید.این پژوهش برآن است که اصول معماری یک سیستم اطلاعات مکانی (GIS) کارآمد را به جهت مدیریت زیرساختها در مواجهه با بحرانها در چرخه مدیریت جامع بحران (CEM) بررسی نماید.روش تحقیق در این پژوهش ،توصیفی – تحلیلی است،و نوع تحقیق با توجه به نتیجه بدست آمده بنیادی - کاربردی است.این تحقیق بدلیل پوشش دهی به بسیاری از اصول اساسی پدافند غیر عامل ،مانند،مکان یابی،اختفا،دسترسی ها ونیز نقش آن در مکانیابی مراکز حیاتی،مراکز حساس و مراکز مهم از اهمیت ویژه برخوردار است.بر اساس یافته های تحقیق،سیستم اطلاعات مکانی با معماری هوشمند و نقشه هوشمند حاصله از آن ،مبتنی بر مدیریت جامع بحران (CEM) نقش بسیار موثری را در مدیریت جامع زیر ساختها با کمترین خسارات در مواجهه با بحرانها ،ایفا می نماید

CEM،GIS،بحران ،پدافند غیر عامل