اسماعیل علی اکبری - استاد گروه جغرافیای دانشگاه پیام نور تهران،ایران
احمد پوراحمد - استاد گروه جغرافیای انسانی دانشگاه تهران
کیومرث ملکی - دانشجوی دکتری جغرافیاوبرنامه ریزی شهری، مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور
طوبی زمانی - عضوهیت علمی پژوشگاه علوم انتظامی ومطالعات اجتماعی و دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

برنامه ریزی آمایش سرزمین به عنوان علم ساماندهی انسان و فعالیت های او در گستره گیتی، می تواند مشکلات سکونتگاه های مرزی از قبیل دوری از مرکز و کمبود خدمات و زیرساخت ها، انزوای مکانی و فضایی و ناپایداری سرمایه، سکونت و جمعیت ، خشک سالی و... را تا حدودی بازشناخت و به سازمان دهی و شکل بندی فضایی آنان کمک کند. دراین بین کشورها باید بتوانند مرزهای خود در عرصه های مختلف فضای عینی، سایبری و هویتی (ادراکی) را تا حدی باز کنند تا منافع و فرصت های آن سوی مرز را کسب کرده و تا حدی مرزهای خود را بسته نگه دارند که ناامنی ها و چالش های فراسوی مرزها زمینه بی نظمی و ناامنی را در درون کشور و جامعه به وجود نیاورند که این امر از طریق مدیریت مرزها امکان پذیر است. ویژگی های جمعیتی مناطق مرزی از قبیل مذهب، قومیت، بافت اجتماعی – فرهنگی، ویژگی های جغرافیایی مناطق مرزی از قبیل طول و نوع مرز، مجاورت با کانون های بحران، مناطق مرزی مورد اختلاف، وجود تاسیسات مهم در منطقه مرزی، جایگاه منطقه مرزی از حیث توسعه یافتگی در ابعاد مختلف و درنهایت ویژگی های محیط بیرونی منطقه مرزی، از عوامل قابل طرح و بررسی در محدوده مناطق مرزی برشمرده می شوند با این توضیحات می توان گفت که بین عوامل جغرافیایی، جمعیت و فعالیت در مناطق مرزی روابطی برقرار است که این روابط یک نظام فضایی را شکل می دهند. مقاله حاضر ضمن مطالعه آمایش سرزمین و ملاحظات پدافند غیرعامل در امنیت مناطق مرزی بنا دارد که اصول اولیه برنامه ریزی آمایش با اولویت مناطق مرزی سعی در ارایه شاخص های موثر در سازمان دهی و خدمات رسانی بهتر به این گونه مناطق باهدف نگه داشت جمعیت و آبادانی، توسعه و امنیت مناطق مرزی بیشتر نواحی مرزی گام برداشته شود.

آمایش سرزمین، پدافند غیرعامل، مناطق مرزی، امنیت