رضا محمدکریمی - دانشگاه جامع امام حسین (ع) - مرکز مطالعات سراج

نگاه ناصحیح به نیازها و راهبردهای دفاعی هزینه های گزاف دفاعی و ناتوانی در فرایند مقابله را در پی خواهد داشت. برخورداری از توان دفاعی بالا بدون مکان گزینی اصولی زیرساخت ها و مراکز ثقل وتاسیسات و شریان های حیاتی میسر نخواهد شد. مکان گزینی منطقی ونظام مند مراکز حیاتی وحساس با رعایت شاخص های پدافند غیر عامل از مهم ترین اقدامات در کاهش آسیب پذیری وافزایش توان دفاعی این مراکز خواهد بود. در تحقیق حاضر و با توجه به اهمیت بالای مراکز حیاتی وحساس مستقر در مناطق مرزی ، ضمن بررسی منابع علمی متعدد، 12 شاخص پدافند غیر عامل که نقش بالایی در مکان گزینی مطلوب این مراکزدارند استخراج و با اخذ نظرات 15 نفر ازصاحب نظران و کارشناسان خبره حوزه پدافند غیرعامل، ضرایب اهمیت شاخص ها بر پایه استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) تعیین شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که شاخص های استقرار درمنابع مشترک باهمسایگان، فاصله از پایگاه های نظامی کشورهای همسایه و فاصله از مراکز و پایگاه های دفاعی پشتیبان موجود درمنطقه، درمقایسه با سایر شاخص ها اهمیت بالاتری دارند واهمیت نسبی این شاخص ها به گونه ایست که سایر شاخص ها راتحت الشعاع خود قرار داده و ضرورت تامین این شاخص ها را آشکارمی نماید.

مکان گزینی، مناطق مرزی، پدافند غیرعامل، مراکز حیاتی و حساس