سیدمرتضی حسینی شاهرودی - استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد
جهانگیر مسعودی - دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد
میثم عزیزیان مصلح - دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد

احراز صدق اولیات ازجمله دغدغه های مهم معرفت شناختی است. ابن سینا این قضایا رابدیهی الصدق می داند (نظریه کلاسیک). از میان متاخران، مصباح یزدی این راه حل راکافی ندانسته و به آن اشکال وارد کرده است. از نظر وی احراز صدق و کلیت حقیقی اینقضایا در گروی فراروی از مفاهیم و به کار گرفتن علم حضوری است و این گونه می تواناطمینان حاصل کرد که اولیات بافته های ذهن نیستند، بلکه حقایقی عینی و کلی هستند.مقاله پیش رو شامل سه بخش است: بخش اول، طرح مسیله تحقیق است؛ بخش دوم،طرح نظریه کلاسیک و نقد مصباح یزدی بر آن است؛ بخش آخر، طرح و بررسی نظریهمصباح یزدی و پاسخ به اشکالات واردشده به این نظریه است. در این قسمت دو بحثعمده وجود دارد: اول اینکه هردو معنای ارجاع اولیات به علم حضوری معانی قابل قبولیهستند؛ بحث دوم اینکه اشکال ابتنای صدق قضیه کلی بر جزیی، ناشی از عدم تفکیک بینحیثیت مابه ینظر و مافیه ینظر مفاهیم است. مطلب آخر اینکه از نظر ما رگه هایی از دیدگاهمصباح یزدی در آثار ابن سینا وجود دارد.

علم حضوری، علم حصولی، اولیات، قضایای پایه