مسعود یقینی
سیدفرید قنادپور
سعید خدمتلو

هدف از انجام این پژوهش ارائه یک روش ابتکاری موثر با استفاده از الگوریتم قدرتمند ژنتیک، برای روش معروف خوشه بندی K-Means می باشد . روش k-Means به خوشه بندی نمونه هایی در k دسته می پردازد. به نحویکه مجموع فواصل اقلیدسی نمونه ها از مراکز دسته هایی که به آنها تخصیص یافته اند حداقل گردد. یکی از مشکلات این روش این است که در مجموعه هایی با حجم انبوه معمولا با مشکل مواجه است و احتمال دارد که در دام نقاط بهیۀ محلی قرار گیرد بنابراین در این پژوهش سعی می گردد که براساس الگوریتم ژنتیک، همراه با تعریف اپراتورهایی جدید به طراحی روشی پرداخته شود که به تولید جوابهایی با کیفیت بیشتر بپردازد. همچنین در این پژوهش به منظور تعیین مقدار مناسب برای دسته ها (k) نیز که یکی دیگر از مشکلات روش k-Means است. معیاری تعریف می گردد و به تحلیل نتایج پرداخته می شود شایان ذکر است که از الگوریتم پیشنهادی برای حل یک مطالعۀ موردی واقعی از کلیۀ سفرها ی مسافری انجام شده در سال 1385 که در راه آهن جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته و توسط شرکت قطارهای مسافری رجا جابجا گردیده است استفاده می شود. در این مطالعۀ موردی به ارزیابی سفرهای مسافری از نظر دو پارامتر نرخ بلیط و ضریب اشغال پرداخته می شود. و به تحلیل نتایج حاصل شده از الگوریتم پشنهادی در مقایسه با روش k-Means پرداخته می شود. به استناد نتایج حاصل شده الگوریتم پیشنهادی از نظر کیفیت جوابهای حاصل شده نسبت به روش k-Means کاملا برتر می باشد.

داده کاوی، خوشه بندی، الگوریتم k-Means ، الگوریتم ژنتیک