امین ابراهیمی - دانشجوی کارشناسی ارشد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
محمدرضا نقوی - استادپردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
منیژه سبکدست - مربی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

به منظور بررسی و مقایسه میزان کلروفیل ، کاروتنویید، پروتیین و آنزیم در گونه های مختلف جو، آزمایشی تحت شرایط گلخانه ، با 3 تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی ، در سال 1387 در گلخانه گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران اجرا شد. مواد گیاهی در این آزمایش شامل 49 ژنوتیپ جو بومی ایران از 5 گونه شامل H. vulgare،H. spontaneum ،H. marinum ، H. murinum،H. bulbosume بود. گونه ها و ژنوتیپ های داخل گونه ها از لحاظ صفات مورد بررسی تنوع بسیار معنی داری نشان دادند. در تمامی گونه ها همبستگی بسیار معنی دار و مثبتی بین میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل ، کاروتنویید وجود داشت . در دو گونه H. marinum و H. bulbosum بین میزان آنزیم پراکسیداز و پروتیین همبستگی معنی دار و منفی وجود داشت و در گونه H. bulbosume بین میزان آنزیم پراکسیداز و پلی فنول اکسیداز همبستگی مثبت و معنی داری دیده شد. تجزیه به مولفه های اصلی 7 متغیر اولیه را در قالب دو متغیر جدید (دو مولفه ) گروه بندی نمود که در مجموع این دو مولفه 78 درصد از تغییرات کل را توجیه کردند. بطوریکه مولفه اول با تخصیص 57 درصد از تغییرات کل عمدتا توجیه کننده صفات کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و میزان کاروتنویید بود. در حالی که متغیر دوم با 21 درصد از تغییرات عمدتا توجیه کننده میزان پروتیین ، آنزیم پراکسیداز و پلی فنول اکسیداز بود. نتایج این تحقیق نشان داد که گونه های مختلف جو و همچنین ژنوتیپ های مختلف یک گونه از لحاظ صفات فیزیولوژیکی مورد بررسی با همدیگر تفاوت دارند این صفات در گونه های وحشی (به غیر از میزان پروتیین ) از مقادیر بیشتری برخوردار می باشند. بنابراین به کمک روش های اصلاح کلاسیک و تلاقی بین برخی از این گونه ها که قابل تلاقی می باشند می توان این صفات را در ارقام زراعی بهبود داد.

پراکسیداز، پلی فنول اکسیداز، کلروفیل و کاروتنویید، گونه های جو