مهدی رضایی - دانشجوی کارشناسی ارشد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
رضا معالی امیری - استادیارپردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
محمدرضا نقوی - استادپردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
رحمت محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

در این مطالعه 81 اکوتیپ یونجه نواحی مختلف ایران از لحاظ صفات فنوتیپی مورد ارزیابی قرار گرفت . تنوع بالایی بین اکوتیپ ها در صفات مورد ارزیابی مشاهده گردید. نتایج ضرایب همبستگی میان صفات نشان داد که نقش ساقه در عملکرد علوفه یونجه مهم تر از برگ می باشد. همچنین نسبت برگ به ساقه و عملکرد علوفه تر همبستگی معنی دار و منفی داشت ، بنابراین موثرترین جزء روی کمیت علوفه ، ارتفاع بوته و وزن ساقه است . بر اساس نتایج تجزیه به مولفه های اصلی ، سه مولفه اول با مقدار ویژه بالاتر از یک ، حدود 89.71 درصد از تغییرات کل را توجیه نمود. مولفه اول با صفات وزن تر برگ ، وزن خشک برگ ، وزن تر ساقه و وزن خشک ساقه و مولفه دوم با صفات نسبت وزن خشک برگ به ساقه و همچنین نسبت وزن تر برگ به ساقه عمدتا ارتباط نشان داد. مولفه سوم ارتباط مثبتی با ارتفاع گیاه و ارتباط منفی با روز تا 10% گلدهی نشان داد. بر اساس نتایج تجزیه کلاستر اکوتیپ های مورد بررسی در سه گروه جداگانه قرار گرفتند و در مقیاس دو بعدی دو مولفه اول هر سه نوع کلاستر از یکدیگر تفکیک شدند. شناسایی تنوع فنوتیپی موجود، اطلاعات مفیدی در مدیریت کلکسیون ها فراهم می آورد و منابع ژنتیکی با ارزشی را در دسترس اصلاحگران قرار می دهد.

یونجه ، صفات مورفولوژیک ، علوفه ، تجزیه به مولفه های اصلی ، تجزیه کلاستر