جعفر نباتی - دانشجوی دکتری دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
پرویز رضوانی مقدم - استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

تولید محصولات زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان بصورت عمده ای تحت تاثیر میزان رطوبت می باشد در این مناطق گیاهان علوفه ای نقش مهمی در تغذیه دام دارند. به منظور بررسی اثر فواصل آبیاری بر ویژگی های مورفولوژیکی ارزن (.Pennisetum americanum L)، سورگوم (.Sorghum bicolor L) و ذرت (.Zea mays L ) علوفه ای آزمایشی با استفاده از طرح کرت های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال زراعی 1381‐1380 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد بطوریکه در کرت های اصلی فواصل آبیاری (یکهفته (I) دوهفته (I) سه هفته (I) چهارهفته (I)) و گونه های مختلف زراعی علوفه ای در سه سطح (ذرت (C)، ارزن (M) و سورگوم (S)) در کرت های فرعی با چهار تکرار قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از عملکرد علوفه خشک ، ارتفاع بوته ، قطر ساقه ، تعداد گره ، تعداد پنجه در بوته ، عملکرد برگ ، عملکرد ساقه ، عملکرد غلاف برگ ، عملکرد گل آذین و نسبت برگ به ساقه . نتایج حاصله نشان داد که کلیه صفات مورد مطالعه بجز تعداد پنجه در بوته و نسبت برگ به ساقه بین فواصل مختلف آبیاری در برداشت اول تفاوت معنی داری داشتند، همچنین در این برداشت بین گیاهان مورد مطالعه از نظر کلیه صفات اختلاف معنی داری مشاهده شد و در برداشت دوم بین فواصل مختلف آبیاری از نظر کلیه صفات اختلاف معنی داری مشاهده شد. بر اساس نتایج حاصله ذرت علوفه ای در فواصل آبیاری یکهفته و چهارهفته به ترتیب بیشترین (17.24 تن در هکتار) و کمترین عملکرد ماده خشک (3.41 تن در هکتار) را دارا بود سورگوم علوفه ای نیز در فواصل آبیاری چهارهفته کمترین عملکرد ماده خشک (3.41 تن در هکتار) را تولید کرد.

عملکرد علوفه ، ماده خشک، خشکی