علی اشرف مهرابی - استادیاردانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام
منصور امیدی - استاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
بهمن فاضلی نسب - مربی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام

در این تحقیق پاسخ چهار ژنوتیپ مختلف کلزا در مراحل جوانه زنی، رشد اولیه گیاهچه ها و کشت پینه تحت تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. ژنوتیپها در سطوح مختلف شوری عکس العملهای متفاوتی داشتند. با این حال افزایش شوری باعث کاهش جوانه زنی و رشد بعدی گیاهچه ها در تمامی ژنوتیپها شد. برای هر یک از ژنوتیپها غلظتی از نمک که باعث 50 درصد کاهش در جوانهزنی بذور شد، محاسبه گردید. در کشت پینه در محیط شور نیزمشاهده شد که از نظر وزن تر پینه ها و راندمان پینه زایی اختلاف بین ژنوتیپها کاملا معنیدار است. افزایش غلظت نمک در محیط کشت تاثیری بر پینهزایی و رشد پینهها نداشت. افزایش شوری در محیط منجر به افزایش تجمع سدیم و کاهش تجمع پتاسیم در بافت پینه شد اما نسبت Na/K در بافت پینه در تمامی ژنوتیپها با افزایش شوری روند کاهشی داشت. تجزیه همبستگی بین صفات ارزیابی شده در آزمون جوانهزنی و رشد پینه حاکی از عدم وجودهمبستگی بین پارامترهای رشدی پینه و جوانه زنی ژنوتیپها تحت تنش شوری بود. همبستگی بین میزان تجمع K و نسبت Na/K در بافت پینه با درصد جوانهزنی بذر در محیط شور مثبت ولی همبستگی میزان تجمع Na با این صفت منفی بود. به طور کلی اطلاعات موجود در ارتباط با تحمل ژنوتیپهای مورد استفاده در این تحقیق بر مناسب بودن نسبت Na/K با میزان تحمل به شوری در این ژنوتیپها اشاره داشت. نتایج این تحقیق بر ارزش پایین تحلیل رشد پینه (رشد لاینهای سلولی) بهعنوان معیاری برای ارزیابی تحمل به شوری در کلزا اشاره دارد.

کلزا، شوری، جوانه زنی، کشت پینه، تجمع Na/K