داود سقفی - کارشناس ارشد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
حسینعلی علیخانی - استادگروه علوم ومهندسی خاک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
بابک متشرع زاده - استادیارگروه علوم ومهندسی خاک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

در این پژوهش، توانایی 32 جدایه ریزوبیومی بومی (26 جدایه متعلق به گونه سینوریزوبیوم ملیلوتی (Sm ،(4 جدایه متعلق به گونه ریزوبیوم لگومینوزاروم بیووار فازیولی (Rlp (و 2 جدایه متعلق به گونه ریزوبیوم لگومینوزاروم بیووار ویسیه (Rlv (متحمل به شوری، برای استفاده از ACC به عنوان تنها منبع تامینکننده نیتروژن در محیط کشت RMM ارزیابی شد. براساس نتایج، 25 جدایه برای ACC-دآمیناز مثبت ارزیابی شدند و جدایهها براساس رشد در محیط RMM حاوی ACC در سه گروه قوی، متوسط و ضعیف طبقه بندی شدند. در مرحله بعد، آزمون گلخانه ای در گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه تهران در سال 1390 ،با هدف بررسی کارایی 2 جدایه قوی (R281Rlp و R103Sm ،(1 جدایه ضعیف (R29Sm (و بههمراه تیمار شاهد، برای بهبود شاخصهای رشد کلزا تحت تنش شوری 0 ،3 ،6 و 9 دسیزیمنس بر متر، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجراشد. نتایج نشان داد مایهزنی با جدایه R281Rlp حتی در شوری 9 دسیزیمنس بر متر، بهطور معنیداری وزن تر و خشک ریشه (بهترتیب 32 و 6/62 درصد)، وزن تر و خشک اندام هوایی (22 و 5/23 درصد)، ارتفاع بوته (49 درصد) و جذب نیتروژن (50 درصد) را نسبت به شاهد افزایش داد. همچنین در این سطح شوری، مایهزنی با R103Sm جذب فسفر را 5/34 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. همبستگی مثبتی بین فعالیت ACC-دآمیناز جدایهها و شاخصهای رشد گیاه بهویژه زیستتوده ریشه مشاهده شد (ضریب همبستگی پیرسون > 82/0 .(این نتایج نشان میدهد مایه زنی با جدایه های دارای فعالیت بالای ACC-دآمیناز در افزایش شاخصهای رشد کلزا موفقتر عمل میکندو تاکیدی بر این است که استفاده از این جدایهها میتواند بهعنوان راهکار بیولوژیک در کاهش تاثیرات تنش شوری مطرح باشد.

باکتریهای ریزوبیومی، تنش شوری، شاخصهای رشدی، ACC-دآمیناز