طیبه رییسی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان
عاطفه صبوری - استادیار اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت ایران

برنجهای هوازی به عنوان یک قابلیت کارآمد در کاهش دشواریهای ناشی از بحران آب به شمار می آیند. بررسی و ارزیابی تفاوتهای ژنتیکی این برنجها با رقمهای برنج بومی ایرانی میتواند در شناسایی نواحی ژنگانی (ژنومی) تاثیرگذار در تحمل به تنش خشکی سودمند باشد. در این پژوهش ضمن بررسی صفات جوانهزنی ژنوتیپها تحت تنش اسمزی، تنوع همردیف ژنی (اللی) 26 نشانگر SSR پیوسته به QTLهای مرتبط با تحمل به خشکی یا شوری در 53 ژنوتیپ برنج شامل 31 ژنوتیپ برنج هوازی و 22 رقم برنج غرقابی (ایرانی) بررسی شد. در مجموع 118 همردیف ژنی چند شکل با میانگین 54/4 به ازای هر جایگاه ریزماهواره تولید شد. بالاترین میزان PIC محاسبهشده با میزان 77/0 و 76/0و بیشترین تنوع ژنی با میزان 80/0 و 79/0 به ترتیب مربوط به نشانگرهای RM10793 و RM493 بودند. بررسی کلی آمارههای تنوع ژنتیکی نشان داد که دو نشانگر RM10793 و RM493 نسبت به دیگر نشانگرها مقادیر بالاتری داشتند و در جداسازی ژنوتیپها نقش بارزتری ایفا کردند. گروهبندی ژنوتیپها نیز بر پایه ضریب جاکارد و با استفاده از الگوریتم اتصال همسایگی، آنها را به دو گروه منتسب کرد. این گروهبندی با نتایج بهدستآمده از تجزیه خوشهای بر پایه صفات جوانهزنی با استفاده از الگوریتم وارد، همخوانی شایانتوجهی داشت که این امر میتواند بیانگر موثر بودن و تایید نشانگرهای ریزماهواره مورد استفاده در جداسازی ژنوتیپها از لحاظ تحمل به تنش اسمزی باشد.

تجزیه خوشه ای، تنوع ژنتیکی، نشانگرهای ریزماهواره