کورش شیرانی - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
احمد نصر - کارشناس ارشد زمین شناسی مهندسی، شرکت مهندسین مشاور زایند آب
جعفر رهنماراد - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان
عبدالرسول شفیعی دستجردی - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان

شناسایی و تاثیر حرکات توده ای به عنوان یکی از جلوه های فرسایش در تهدید مناطق مسکونی، مزارع، مخازن سدها، جاده ها و غیره از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. منطقه پیشکوه با وسعت 127 کیلومتر مربع در غربی ترین بخش استان اصفهان و در 80 کیلومتری غرب شهرستان فریدونشهر قرار دارد. جهت انجام مطالعات ابتدا با استفاده از عکس هوایی، داده های ماهواره ای TM Landsat و پیمایش صحرایی، پراکنش زمین لغزش ها در گستره ی مورد مطالعه مشخص گردید. در مرحله بعد عوامل موثر در وقوع زمین لغزش شامل لیتولوژی، شیب، فاصله از آبراهه، فاصله از گسل، فاصله از جاده، بارندگی سالیانه و پوشش گیاهی شناسایی گردید. سپس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و نرم افزارهای ILWIS و ArcGIS و بر اساس پارامترهای موثر در لغزش، نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش تهیه گردید. برای انجام پهنه بندی از روش های دو متغیره آنالیز ارزش اطلاعاتی و تراکم سطح جهت پهنه بندی منطقه استفاده گردید. در نهایت مشخص گردید که پارامترهای لیتولوژی، پوشش گیاهی و بارندگی از مهم ترین عوامل موثر در وقوع زمین لغزش می باشند. مقایسه دو روش پهنه بندی آماری دو متغیره با استفاده از دو شاخص ارزش اطلاعات (Information Value) و تراکم سطح (Density Area) نشان دادند که روش آنالیز ارزش اطلاعاتی، پهنه های با خطر بالا و بسیار بالا را بهتر از روش تراکم سطح از هم متمایز می کند. همچنین در هر دو روش پهنه های با خطر کم و متوسط به خوبی از هم متمایز نمی شود. بنابر این روش پهنه بندی ارزش اطلاعاتی نسبت به روش تراکم سطح برای منطقه مورد مطالعه مناسب تر بوده و ارجحیت دارد.

پیشکوه، پهنه بندی، زمین لغزش، ارزش اطلاعات (IV)، تراکم سطح (DA)