سعید یزدانی - عضو هییت علمی گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران- ایران
اسماعیل پیش بهار - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران- ایران

در این تحقیق، انواع کارآیی و عوامل موثر بر آن با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها برای دو محصول صنعتی پنبه و چغندرقند بررسی شد. از داده های سال زراعی 79-1378 مربوط به زارعین پنبه کار 11 استان و نیز زارعین چغندرکار 15 استان مهم تولیدکننده استفاده شد. نتایج نشان داد کارآیی بهره برداران در بیشتر استان های ایران مطلوب نیست. کارآیی اقتصادی چغندرکاران در چهار استان برای محصول پنبه و شش استان برای تولید چغندرقند درحد مطلوب می باشد. با فرض بازده ثابت نسبت به مقیاس نیز مقدار کارآیی پنبه کاران در استان یزد درحد مطلوب بود و کارآیی چهار استان نیز فقط از نظر فنی در تولید چغندرقند کارا تشخیص داده شد. آموزش های صحیح و متناسب با شرایط و خصوصیات هر استان امکان افزایش کارآیی در استان های دارای کارآیی کم را تامین می نماید.

پنبه، تحلیل داده های فراگیر، چغندرقند، کارآیی فنی و تخصیصی