پانته آ رهبری - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران- ایران
سیدجلال الدین جبلی - استادیار مجتمع آموزشی ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران- ایران
عبدالمجید لیاقت - دانشیار گروه آبیاری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران- ایران

کودهای شیمیایی مورد استفاده در کشاورزی از منابع آلاینده محیط زیست (به خصوص آب های زیرزمینی و منابع خاک) می باشند. شناخت عوامل موثر بر حرکت املاح و آب در پروفیل خاک کمک موثری در مدیریت صحیح و کاهش آب شویی نیترات از منطقه رشد ریشه می نماید. در این تحقیق، برای شبیه سازی و ارزیابی انتقال نیترات در خاک از داده های مربوط به یک مزرعه ذرت واقع در مرکز آموزشی و تحقیقاتی دانشکده کشاورزی کرج استفاده شد. بافت خاک مزرعه لومی رسی و میزان ازت مورد استفاده در اوایل فصل کشت ذرت‎ ‎ 150 کیلوگرم در هکتار بود. برای شبیه سازی حرکت نیترات از مدل هیدرولوژیکی DRAINMOD-N استفاده شد. این مدل با تغییر ضرایب معدنی شدن و دنیتریفیکاسیون در دامنه قابل قبول، برای رسیدن به بهترین انطباق بین داده های پیش بینی و مشاهده شده، کالیبره شد. نتایج نشان داد که غلظت نیترات برآورد شده با مدل در زیر منطقه ریشه، در اکثر مواقع با غلظت نیترات اندازه گیری شده در مزرعه تطابق نسبی خوبی دارد. لذا از مدل DRAINMIOD-N می توان به عنوان یک ابزار مدیریتی برای کاهش و جلوگیری از آلودگی زیست محیطی در مناطق تحت آبیاری استفاده نمود.

آب شویی نیترات, شبیه سازی، DRAINMOD-N