یاسر محمدی - دانشجوی دکترا، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج- ایران
حامد رفیعی - دانشجوی دکترا، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج- ایران
هوشنگ ایروانی - دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج- ایران
نوید لقمانی - کارشناس ارشد توسعه روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران- ایران

باتوجه به اهمیت تولید مرکبات در استان فارس و به ویژه شهرستان جهرم، بررسی مسایل مربوط در بازار این محصول دارای اهمیت دارد. در این پژوهش فعالیت 75 تولیدکننده، 55 عمده فروش و 55 خرده فروش، بازار مرکبات شهرستان جهرم بررسی شد. نتایج نشان داد که حاشیه عمده فروشی، خرده فروشی و حاشیه کل در مورد مرکبات این شهرستان به ترتیب 1461/1، 1480/3 و 2941/4 ریال است. سهم تولیدکننده از قیمت نهایی 58 درصد برآورد شد. همچنین سهم عمده فروش بیشتر از خرده فروش بود. به طورکلی ناکاراترین مسیر بازاررسانی از لحاظ ناکارایی قیمتی، فنی و ناکارایی کل، مسیر تولیدکننده – عمده فروش – مصرف کننده و کارآترین مسیر نیز مربوط به تولیدکننده – مصرف کننده بود. برآورد ضریب هزینه نیز نشان داد که هزینه های بازاریابی 35/1 درصد از قیمت نهایی مرکبات بوده و با افزایش یک درصد در قیمت خرده فروشی و هزینه بازاریابی، حاشیه کل به ترتیب 0/556 و 0/181 درصد افزایش می یابد.

بازاریابی، حاشیه بازار، ضریب هزینه بازاریابی، کارایی بازار، مرکبات، شهرستان جهرم