فریبا امیرلطیفی - دکترای زیست شناسی سلولی تکوینی گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
ندا سلطانی - دکتری فیزیولوژی گیاهی، دانشیار دانشگاه شهید بهشتی، علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهی
سارا سعادتمند - دکترای فیزیولوژی گیاهی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
شادمان شکروی - دکترای زیست شناسی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان

نفت یک فرآورده سمی برای سیستم های بیولوژیک است و یکی از آلوده کننده های اصلی محیط زیست محسوب می شود. عده ای از سیانوباکتری های دریایی قادر به تجزیه و تخریب زیستی ترکیبات نفتی هستند. این سیانوباکتریها جزیی از میکروفلور طبیعی آبهای آلوده به نفت در ایران می باشند. در این بررسی اثر نفت خام بر پاسخهای فیزیولوژیک براساس نرخ رشد و همچنین میزان توانایی سیانوباکتری Oscillatoria sp. ISC104 در تجزیه نفت خام مورد آزمایش قرار گرفت. این نمونه از آبهای آلوده نفتی جنوب ایران جداسازی شد. پس از خالص سازی، نمونه در محیط کشت مایع BG11 فاقد منبع کربنی، تحت تیمارهای مختلف نفت خام (0، 1، 2/5، 5 و 7٪) قرار گرفت. رشد بر اساس وزن خشک و تجزیه زیستی با کمک گاز کروماتوگرافی انجام شد. پاسخهای فیزیولوژیک نشان داد که اپتیمم رشد در غلظت 1٪ نفت خام مشاهده شد. سنجش کلروفیل و فیکوبیلی پروتیین ها در فاز لگاریتمی با روش طیف سنجی انجام شد. میزان کلروفیل درشاهد بیشترین مقدار بود. مقدار فیکوسیانین و فیکواریترین در غلظت های 1 و 5٪ نفت خام بیشتر و آلوفیکوسیانین درشاهد ماکزیمم مقدار بوده است. با توجه به تجزیه نفت خام، نتایج نشان داد که نمونه می تواند میزان نفت خام را تا 24/54 و 43/82٪ به ترتیب بعد از 14 و 28 روز کاهش دهد. بطور کلی نتایج این تحقیق تایید می کند که این سیانوباکتری توانایی تجزیه نفت خام را داشته و غلظت پایین نفت خام می تواند بعنوان منبع کربنی برای این سیانوباکتری مورد استفاده قرار گیرد اما غلظتهای بالاتر سمی است.

آلودگی نفتی، تجزیه زیستی، سیانوباکتری، فیزیولوژی