علی خلیلی - کرج، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی - دانشکده مهندسی آب و خاک - گروه مهندسی
جواد بذرافشان - کرج، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی - دانشکده مهندسی آب و خاک - گروه مهندسی

این مطالعه این مطالعه با هدف بررسی روند تغییرات سال به سال مساحت های تحت پوشش خشکسالی در گستره ایران در دوره اقلیمی 39 ساله بانجام رسیده است. برای این منظور، آمار بارشهای سالهای آبی 95 ایستگاه هواشناسی که واجد طولانی ترین آمار ممکن بودند، انتخاب گردید. خلاء های آماری این ایستگاه ها با شرط آنکه از 10 درصد کل آمار تجاوز نکنندبه روش همبستگی خطی تکمیل و شاخص بارندگی استاندارد (SIAP) آنها در دوره اقلیمی 39 ساله (2003-1965) حسب سالهای آبی محاسبه شد. سپس، برای هر سال، منحنی های توزیع جغرافیایی SIAP در گستره کشور با استفاده از نقشه مدل رقومی ایران به ابعاد 202 کیلومتر به روش میانگین متحرک وزنی عکس مجذور فاصله ترسیم و اطلس اقلیمی آنها تهیه گردید. سپس، مساحت گستره های با خشکسالی شدید، متوسط و ضعیف در هرسال مشخص شد. پس از این مرحله، تحلیل فراوانی گستر ه های خشکسالی با درجات مختلف، طی 39 سال مطالعاتی به انجام رسید. بررسی نشان می دهد که: 1) بدون ملاحظه مکانی و زمانی، شدت وخیم ترین خشکسالی های ایران تقریبا نصف شدیدترین ترسالی های آن است، 2) ماکزیمم فراوانی وقوع خشکسالی های شدید و متوسط به ترتیب 5 و 23 تکرار در هر صد سال است 3) گسترده ترین خشکسالی های ایران ( با وسعت بیش از 80 درصد مساحت کشور) در سالهای 71-1970 (21/82درصد)، 89-1988 (05/92درصد) ، 2000-1999 (27/96درصد ) اتفاق افتاده اند و 4) خشکسالی های فراگیر کشور ابتدا از نواحی مرزی شمال غربی یا جنوب شرقی شروع و بتدریج به نواحی مرکزی گسترش می یابند.

خشکسالی - شدت - وسعت - زمین آمار - ایران