مهرنوش اسکندری تربقان - خراسان شمالی، بجنورد، بولوار دولت، باغ کشاورزی ، مرکز تحقیقات کشاورزی
مسعود اسکندری تربقان

گلرنگ گیاهی بومی ایران بوده و باشرایط آب و هوایی کشور ما سازگاری خوبی دارد. کشت دیم این دانه روغنی به صورت بهاره و پاییزه می تواند صورت گیرد. تعیین شاخص های انتخاب برای تحمل به خشکی میتواند ما را در رسیدن به راقام مناسب شرایط دیم یاری نماید. به منظور تعیین شاخص های مقاومت به خشکی برای عملکرد دانه در کشت بهاره گلرنگ و ارتباط آن با سایر صافت زراعی این ازمایش با 16 رقم گلرنگ در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات دیم شیروان (پاییز 1380) و به صورت دو آزمایش با و بدون تنش رطوبتی انجام گردید. هر کرت آزمایشی شامل 5 خط 6 متری با فاصله ردیف 30 سانتیمتر بود. در آزمایش بدون تنش رطوبتی با انجام آبیاری از ایجاد تنش خشکی جلوگیری شد. در طول فصل رشد صفات زراعی در هر دو آزمایش یادداشت برداری شد و پس از برداشت عملکرد دانه محاسبه گردید. از روش هاای پیشنهادی توسط فیشر و مورر، فرناندز، روسیلی و همبیلن به ترتیب شاخص های TOL,STI,SSI محاسبه شد. برآورد ضریب تحمل و حساسیت به خشکی نشان داد که رقم Gila با بیشترین میزان ضریب تحمل به خشکی (ِSTI) برابر 43/0 دارای عملکرد بالا در هر دو شرایط رطوبتی بودارقام CW-4440 _ PI-537598 نیز به ترتیب دارای ضرایب تحمل به خشکی 429/0 و 415/0 بودند رقم PI-537598 با 9/1858 کیلوگرم درهکتار بیشترین عملکرد دانه در شرایط بدون تنش رطوبتی و CW-4440 با 47/653 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه در شرایط تنش رطوبتی را داشت. این دو رقم در هر دو شرایط رطوبتی عملکرد مناسبی تولید کردند. محاسبه ضرایب همبستگی شاخص ها با عملکرد در شرایط با و بدون تنش رطوبتی نشان داد که تنها شاخص STI توانست همبستگی بالایی باعملکرد در دو شرایط رطوبتی را داشته و ژنوتیپ های دارای پتانسیل بالای عملکرد و برخورد از قدرت تحمل را گزینش نماید. ارقام 6 ، 1 ، 9 ، 8 ، 13 ، 11 ، 10 و 15 درگروه A قرار گرفتند. رقم 7 گروه B و 14 در گروه C وارقام 3 ، 4 ، 5، و 12 درگروه D قرار گرفتند.

گلر نگ ، مقاومت به خشکی، عملکرد