مصطفی کوزه گر کالجی - دانشجوی دکتری گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج
محمدرضا اردکانی - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج

مقدمه: کاربرد روزافزون کودھای شیمیایی باعث بروز خسارت جبران ناپذیر زیست محیطی و بھداشتی شد است. ھم چنین کودھای شیمیایی از ته به واسطه بر جای ماندن آنھا در طبیعت، باعث آلودگی آب و خاک شده و از این طریق باعث ایجاد بیماری ھای مختلفی از قبیل سرطان در انسان می شوند. این معایب کودھای شیمیایی و ھزینه بالای تولید آنھا باعث شده که تولید کودھای زیستی مورد توجه جدی قرار گیرد. این آزمایش با ھدف بررسی اثر کودھای آلی (ورمی کمپوست و ورمی واش) و ھمزیستی میکوریزایی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه نعناع صحرایی مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ھا: این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار در شھرستان ساری درسال زراعی 1394-1393 اجرا شد. فاکتورھای آزمایش شامل میکوریزا (گونه Glomus moseae) در دو سطح (صفر و 200 اسپور در گلدان)، ورمی کمپوست در دو سطح (صفر و 200 گرم در گلدان) و چای کمپوست در دو سطح (صفر و 1/5 لیتر در گلدان ھای مشخص شده) بود. صفاتی از قبیل سطح برگ، تعداد برگ، عملکرد وزن خشک، قطر و طول ریشه، وزن خشک ریشه ارتفاع بوته، درصد و عملکرد اسانس مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج: نتایج نشان داد که استفاده از کودھای آلی و ھمزیستی میکوریزایی تاثیر معنی دار بر تعداد برگ و وزن خشک ریشه داشته و کلیه صفات مورد بررسی را در مقایسه با شاھد افزایش می دھند. مطابق نتایج، بیشترین میزان ارتفاع (33/27 سانتی متر) در تیمار کاربرد چای کمپوست+ عدم کاربرد ورمی کمپوست+ عدم کاربرد میکوریزا، بیشترین تعداد برگ (26/95 عدد) در تیمار ھمزیستی میکوریزایی+کاربرد چای کمپوست+ کاربرد ورمی کمپوست، بیشترین درصد اسانس (0/86 درصد) در تیمار کاربرد ورمی کمپوست+ھمزیستی میکوریزایی+عدم کاربرد چای کمپوست، بیشترین عملکرد اسانس (1/80 گرم در گلدان) و بیشترین سطح برگ (123/49 سانتی متر) در تیمار کاربرد چای کمپوست+کاربرد ورمی کمپوست+عدم کاربرد میکوریزا حاصل شد. نتیجه گیری: به طور کلی کودھای آلی و زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد نعناع صحرایی اثر مثبت داشته است کاربرد ورمی کمپوست، چای کمپوست و ھمزیستی میکوریزایی از طریق در دسترس قرار دادن عناصر غذایی باعث افزایش خصوصیات کمی و کیفی نعنای صحرایی گردید.

ورمی کمپوست، ورمی واش، همزیستی میکوریزا، خصوصیات، سرسم