محمدرضا توکلو - اعضاء هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد
محمدحسین رحیمیان - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مشهد

وجود شرایط تنش گرمایی و به تبع آن خشکی، عامل اصلی کاهش عملکرد گندم در اکثر مناطق کشاورزی ایران است. از طرف دیگر کاهش منابع آبی مدیریت منطقی تری را به جهت بهره وری بیشتر از آب و زمین طلب می کند. به همین منظور برای تعیین مقدارمناسب آبیاری و ارزیابی واکنش های دو رقم گندم به شرایط تنش ابی، آزمایشی در سال زراعی 87-86 در شهرستان فریمان در قالب آماری کرتهای خرد شده در پایه بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. کرتهای اصلی شامل گندم سایونز و کاسپارد و کرتهای فرعی شامل 4 سطح آبیاری در مرحله داناب (0 ، 25% ، 50% ، 75% ظرفیت مزرعه) بودند. لازم به ذکر است تمام مراحل آبیاری به استثنا مرحله آخر براساس شرایط معمول منطقه و شرایط نموی گیاه انجام گردید. هر واحد آزمایشی متشکل از 7 خط کاشت به فواصل 2/0 متر و به طول 30/4 متر تشکیل شده بودند. براساس نتایج جدول تجزیه واریانس بین ارقام و همچنین سطوح ابیاری اختلاف معنی داری برصفاتی نظر عملکرد دانه، ماده خشک، شاخص برداشت و میزان پروتئین دیده شد. تیمارهای آبیاری در 75% و 50% ظرفیت زراعی مزرعه با 27/786 و 15/758 گرم در متر مربع علی رغم قرار گرفتن دی یک گروه نسبت به سایر تیمارها برتری داشتند. تیمار شاهد و آبیاری در شرایط 25% رطوبت زراعی کمترین وزن دانه، عملکرد دانه و وزن خشک و نیز بیشترین میزان پروتئین را دارا بودند.

گندم، آبیاری، تنش خشکی ، تنش گرمایی ، عملکرد