محمدحسین شریعتمداری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
محمد گلباشی - دانشجوی کارشناسی ارشد پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
مهدی ضرابی - دانشجوی کارشناسی ارشد پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

جوانه زنی یکی از مهمترین مراحل رشد است که نیاز اولیه و اساسی برای داشتن تراکم مناسب گیاه در مزرعه محسوب می شود. بمنظور ارزیابی ارقام افتابگردان از نظر حساسیت به تنش خشکی آزمایشی در آزمایشگاه تکنولوژی بذر پردیس ابوریحان دانشگاه تهران به صورت فاکتوریل و برپایه طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار به اجرا درآمد. تیمارها شامل فاکتور رقم در دو سطح (اروفلور و هایسان) و فاکتور خشکی در 5 سطح (صفر، 3/0- ، 5/0- ، 1-، 5/1- ، مگاپاسکال) بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که بین ارقام از نظر تمامی صفات بجز وزن خشک ریشه چه اختلاف بسیار معنی داری وجود دارد. بیشترین و کمترین سرعت جوانه زنی به ترتیب در شرایط بدون تنش (شاهد) و شرایط 5/1- مگاپاسکال مشاهده گردید. نتایج حاصله نشان داد که وزن تر ریشه چه حساس ترین صفت نسبت به خشکی بوده و بیشترین کاهش را نسبت به سایر صفات داشته است. بالاترین درصد جوانه زنی در شرایط ازمایش مربوط به رقم اروفلور و با میانگین 75/66 بود. رقم ا روفلور برای صفات درصد جوانه زنی، بنیه بذر، طول ریشه چه، نسبت طول ریشه چه به ساقه چه و سرعت جوانه زنی دارای میانگین بالاتری نسبت به رقم هایسان بود. هرچند که بطور کلی میانگین طول ریشه چه رقم اروفلور بیشتر از رقم هایسان بود ولیکن از وزن تر کمتری برخوردار بود که بیانگر کاهش بیشتر قطر ریشه چه تحت شرایط تنش در این رقم نسبت به رقم هایسان می باشد.

آفتابگردان، تنش خشکی، درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی