حسین محمدی - عضو هییت علمی گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
محمد تیرگری سراجی - دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد

آزادسازی تجاری، رشد اقتصادی و محیط زیست از موضوعات مهم و مورد بحث در دهه های اخیر می باشد. در پژوهش حاضر، تاثیر گسترش تجارت و رشد اقتصادی بر کیفیت زیست محیطی برای 11 کشور منطقه خاورمیانه طی سال های 1980 تا 2010 میلادی بررسی شده است. روش های اقتصادسنجی با استفاده از داده های پانل و تحت نرم افزار استتا انجام شد. آزمون های معتبر اقتصادسنجی، مدل با اثرات ثابت را از میان مدل های ر گرسیونی اثرات تجمیعی، اثرات ثابت و اثرات تصادفی مورد تایید قرار داد. به علت وجود داده های پانل پویا، هر کدام از مدل های ر گرسیونی GMM آرلانو- بوند و نیووی- وست با 5 وقفه مجاز نیز برآورد شده و نتایج حاصل با مدل اثرات ثابت مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت. درآمدسرانه دارای تاثیر مثبت و معنی دار بر میزان آلودگی است و افزایش های بیشتر درآمد سرانه باعث کاهش آلودگی زیست محیطی می شود. آزادسازی تجاری نیز تاثیر منفی بر آلودگی زیست محیطی دارد.

آزادسازی تجاری، محیط زیست، رشد اقتصادی، خاورمیانه، پانل دیتا