ابراهیم بنی طالبی - استادیار گروه علوم ورزشی دانشگاه شهرکرد
زهرا صابری - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی ورزش دانشگاه شهرکرد
محمد فرامرزی - دانشیار گروه علوم ورزشی دانشگاه شهرکرد

بیماری مولتیپل اسکلروزیس) 162 اماس) یک بیماری خود ایمنی، التهابی و مزمن است که به صورت آسیبهای عصبی میلین تخریب شده، در جسم سفید مغز، نخاع و اعصاب بینایی بروز می کند و عوارض مختلفی مثل کاهش بینایی، فلج اسپاستیک اندامها، کاهش تعادل، اختلال در کنترل ادرار و مدفوع، ناتوانی جنسی، اختلال در تکلم و مشکلات روان-شناختی همچون افسردگی است .(1)روشهای غیردارویی و توانبخشی مختلفی شامل حرکت درمانی، فیزیوتراپی، آروماتراپی، طب سوزنی، ماساژ درمانی جهت بازتوانی این بیماری استفاده میشود .(2) با توجه به گستردگی نوع و شدت عارضه و ناتوانی جسمی و حرکتی باید از مداخلات درمانی مختلف و چندگانه استفاده کرد. در طب توانبخشی استفاده از رویکردهایهای هدفمند و شخصیسازی شده مطرح است و غالبا مداخلات استاندارد کلی و عمومی نتایج مناسب و مطلوب را نخواهند داشت، لذا تعدیل پروتکلهای تمرینی براساس جنس، سن، سطح ناتوانی و میزان پیشرفت میتواند نتایج مطلوبتری را بهمراه داشته باشد .(4 ,3)میتوان اثبات کرد که غالب تحقیقات انجام شده بر مبتلایان اماس با نمره مقیاس ناتوانی جسمانی کمتر از شش بودهاند و تعداد محدودی تحقیقات اثر تمرین درمانی را بر مبتلایان با نمره بالاتر از هفت بررسی کردهاند .(3) تحقیقات انجام شده اغلب با افراد دارای شدت ناتوانی کم تا متوسط بودهاند، تحقیق بر افراد با شدت ناتوانی شدید (مقیاس ناتوانی جسمانی بالاتر از (7 هنوز به دقت بررسی نشده است .(5) با استفاده از برنامه تمرینی شخصیسازی شده شاید بتوان روند بیماری افراد مبتلا به اماس در هر سطح ناتوانی را تغییر داد. از سوی دیگر شدت و نوع تمرینات در این بیماران باید متناسب با میزان ناتوانی آنان باشد.اهمیت حیاتی آمادگی فیزیولوژیکی و جسمانی تنها به دلیل اثرات مثبتی که در پیشگیری و گاهی درمان برخی از ناراحتیهای جسمانی و روانی افراد دارد نیست، بلکه شاید بتوان گفت که این عوامل به صورت غیر مستقیم و به میزان قابل توجهی بر مشکلات اجتماعی، روانشناختی و خستگی بیماران تاثیر می گذارد .(6) همچنین، انتظار میرود که سطح پایین آمادگی قلبی-عروقی و عضلانی منجر به بالارفتن هزینه انرژی مصرفی در انجام فعالیت های روزمره میشود .(7)