مسعود وحدت طلب - استادیار دانشگاه هنر اسلامی تبریز
زهرا علمی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشگاه هنر اسلامی تبریز
زهرا فهیمی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

مکتب گشتالت یکی از تاثیرگذارترین مکاتب در قرن بیستم است که براساس سواد بصری انسانی اصول مهمی را طرح می کند. این اصول در طراحی به صورت عینی نمود یافته است و در مقالات کارشده نمود عینی این اصول در طرح های معماری تحلیل شده است ولی با توجه به اینکه در نقوش تزیینی مساجد جلوه های مهمی از این اصول قابل دریافت است این پژوهش با هدف بررسی اصول مکتب گشتالت در نقوش تزیینی در نمونه موردی مسجد کبود صورت گرفته است. به این ترتیب، این پرسش مطرح می شود که قوانین گشتالت به چه صورت در طراحی آرایه های تزیینی مسجد کبود نمود یافته است برای یافتن پاسخ این پرسش، در ابتدا مفاهیم زیبایی شناسی فرمی و اصول گشتالت مورد مطالعه قرار گرفت و در نهایت، مفاهیم مربوط به این نظریه در نقوش تزیینی مسجد کبود برای نمایش میزان گستردگی کاربرد این نظریه در مسجد بررسی شد. روش تحقیق بصورت توصیفی تحلیلی بوده و نتایج تحقیق نشان می دهد بسیاری ازاصول گشتالت از جمله روابط شکل و زمینه، مجاورت، مشابهت، فراپوشانندگی و بستگی در این نقوش قابل بازنمایی است.

گشتالت، زیبایی شناسی فرمی، مسجد کبود، نقوش تزیینی