هادی پوراخونددرزیکلا - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری ، موسسه آموزش عالی و غیرانتفاعی روزبهان ساری
روحا دباغیان - دکتری معماری

از دیرزمان ، عنصر نور در اسطوره ، تاریخ و فلسفه جهان شناسی اقوام گوناگون حضور داشته است و در تمام فرهنک ها و ادیان به نور توجه بسیار شده است. از آیین مصر باستان تا بودا و اسلام ، همگی نور را به عنوان مظهری از قدرتی مطلق بیان می کنند که همه کاینات و ملزومات از آن نشات میگیرند. در دوره اسلامی اندیشمندان و مفسران اسلامی نظریات متعددی در مورد نور و رنگ بیان نمودهاند و وجود آیات فراوان از نور و رنگ در قرآن باعث شد که هنر و معماری اسلامی، نور و رنگ را به عنوان تمثیلی از وجود الهی به کار گیرند. مکتب و اندیشه اسلامی حامل پیام بندگی در محضر خالق هستی است و هنرمند مسلمان سعی نموده است ، توسط هنر و معماری اسلامی اندیشه خویش را در ترویج این پیام به کار گیرد. با بررسی هنر اسلامی مشاهده میکنیم که هنرمند مسلمان در بیان روایت خود ازعالم معنا همواره از نور و رنگ بهره های بسیار برده است. نور و رنگ از گذشته تا به امروز در فرهنگ ایرانیان چه قبل از اسلام و چه بعد از اسلام بوده و نقش تاثیرگذاری داشته اند.گویی که زبان بیانی هنرمند ایرانی مسلمان در بیان روایت وی از عالم هستی، از رمزگان ویژه ای بهره گرفته است.این تلالو نور و رنگ را میتوان در آثار معماری اسلامی ایران از جمله مسجد شیخ لطف االله ، مسجد نصیرالملک و ... مشاهده کرد.دراین پژوهش سعی شده است تا با بررسی موردی مسجد نصیر الملک شیراز که هنرمند با درک بالای خود و با کمک گرفتن از موبفه های بصری همچون نور و رنگ ، مخاطب را برای رسیدن به درکی عمیقتر یاری میرساند و سبب معنویت فضا و عروج روح میشود.

نور ، رنگ ، معماری اسلامی ، معماری مسجد ، مسجد نصیرالملک