روحا دباغیان - مدرس دانشگاه،موسسه آموزش عالی روزبهان،ساری،ایران
عالیه ملک شاهکویی - سرپرست پایگاه ملی شهر تاریخی استرابادگرگان

جستارهای گوناگونی ازمعماری درونگرا ایرانی–اسلامی ارایه شده است که اغلب مربوط به جغرافیای مرکزی ایران می باشد. باتوجه به اینکه یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر چگونگی شکل گیری معماری ایرانی–اسلامی، مباحث اقلیمی است و نمود آن را می توان در4 اقلیم کلی ایران مشاهده کرد، اما در برخی موارد مشاهده شده است که شاخصه های معماری اقلیمی هر منطقه درسایر اقلیم های دیگر نیز به چشم می خورد. از جمله معماری درونگرا و حیاط مرکزی در فلات مرکزی ایران که یکی ازویژگی های بارز معماری اقلیم گرم و خشک است اماچرا این روش با ساختاری متفاوت در برخی مناطق شمال ایران نیزبا اقلیم معتدل ومرطوب نیزوجود دارد چرامعماران این منطقه برای دستیابی به معماری درونگرا،ملزم به ارایه ی راه حل های خلاقانه ای شده اندتا سازگاری با محیط و اقلیم را همزمان ایجاد نمایند درواقع هدف ازاین پژوهش تشخیص عوامل حکمی این الگودراقلیم معتدل ومرطوب است. دراین پژوهش با روش توصیفی–تحلیلی سعی بر این است که عوامل تاثیرگذار و حکمی بر شکل گیری معماری درونگرای منطقه معتدل ومرطوب شمال ایران مشخص گردد. شهر تاریخی استراباد(گرگان) یکی از بارزترین نمونه های به جای مانده از گذشته می باشد که همچنان زندگی درآن جاری است و برخلاف سایر شهرهای تاریخی منطقه ی معتدل و مرطوب هنوز انسجام و یکپارچگی خود را حفظ نموده است و آثار شاخص معماری دوره های صفوی، قاجار و پهلوی در آن وجود دارد .نمونه های عینی موجود در این شهر با توجه به دارا بودن شاخصه های لازم از موضوع پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد.حاصل این پژوهش با توجه به اینکه نگرش حکمی به عوامل شکل گیری معماری درونگرا،نگاهی عمیق به این موضوع است می تواند علاوه بر شناخت بهتر ریشه های معماری ایرانی-اسلامی ،پیشنهاد نقطه ی اتصالی باشد برای معماران امروز وفردا.

معماری درونگرا- حکمت معماری- اقلیم معتدل و مرطوب- شهر تاریخی استراباد-گرگان