خدیجه نصراللهی
عظیمه ریحانی
لیلا حسن پور

مسایل اجتماعی از دیر باز به عنوان یکی از مهمترین دغدغه های هر انسان متعهد به جامعه خویش، مورد توجه و اهتمام شاعران بوده و از اصلی ترین درون مایه های شعری معاصر محسوب میگردد علی رغم دیرینگی ادبیات عربی ، ادبیات زنان سابقه چندانی در سرزمین های عربی ندارد و باید اذعان داشت که برخی بسترهای مناسب برای رشد ادبیات بانوان و ارایه سروده های ایشان که به مسایل زنان بپردازد و بیان کننده احساسات زنانه باشد، بعد از نهضت های سیاسی و اجتماعی در کشورهای عربی فراهم آمد. زنانه گویی و درون مایه های زنانه در شعر معاصر عرب از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در این میان، شاعران زن نیز به عنوان نیمی از جامعه، توجه ویژه ای به اجتماع پیرامون خود، بویژه مسایل زنان داشته اند. از مهم ترین نمایندگان ادبیات زنان در کشورهای عربی سعاد الصباح در کویت و غاده السمان در دمشق می باشد مسایلی همچون دفاع از حقوق انسان ها، انسان دوستی و عدالت خواهی، احقاق حقوق انسان و زن، مبارزه با مردسالاری حاکم بر جامعه، احیای هویت زن و دفاع از کیان زنان، مبارزه با نابسامانی های اجتماعی از جمله تبعیض بین زن و مرد درجوامع مردسالار، آزادی خواهی و.... از دل مشغولی های اصلی آنهاست. به جهت وجود قرابت های بسیار میان بن مایه ها و مضامین اجتماعی اشعار ایشان ، این پژوهش سر آن دارد تا به بررسی مسایل اجتماعی مشترک در اشعار این دو شاعره بپردازد و بیان میدارد که این دو از جمله شاعرانی هستند که دردهای جامعه را کاملا احساس کرده و با شعر خود به مبارزه با نابسامانی های اجتماعی پرداخته اند و از قهرمانانی هستند که توانستند جسورانه راه تازه ای را در عرصه شعر و شاعری پدید آورند و شاهکارهایی را در ادبیات معاصر عرب بیافرینند

سعاد الصباح، غاده سمان، جسارت، زن