احسان همتی دیناروند - دانشجوی کارشناس ارشد دانشگاه رازی،
مجتبی الماسی - دانشیار بخش اقتصاد دانشگاه رازی،
کیومرث سهیلی - دانشیار بخش اقتصاد دانشگاه رازی،

افزایش سرمایه انسانی و کیفیت نیروی انسانی به واسطه افزایش بهداشت و سلامت یکی از عوامل مهم و موثر برای افزایش رشد اقتصادی است که در سطح ثابت نهاده ها منجر به افزایش بهره وری می شود. در این مقاله به بررسی اثر مخارج بهداشتی بر بهره وری نیروی کار در ایران پرداخته شده است. جهت نیل به اهداف پژوهش از داده های ترکیبی برای 30 استان کشور در دوره زمانی سال 1384 تا 1392 که از داده های منطقه ای مرکز آمار به دست آمده است، و تخمین مدل منکیو، رومر و وایل با روش گشتاورهای تعمیم یافته و روش پانل دیتا استفاده شده است. نتایج نشان می دهد، که مخارج بهداشتی عمومی نسبت به مخارج بهداشت خصوصی اثر بیشتری بر بهره وری نیروی کار دارد، به طوری که به ازای یک درصد افزایش در مخارج بهداشتی خصوصی و دولتی، به ترتیب بهره وری به طور معناداری به اندازه 0075/0 و 274/0 درصد افزایش می یابد. با توجه به اینکه مخارج بهداشتی خصوصی جنبه درمانی دارد، و مخارج بهداشت عمومی جنبه بهداشتی دارد، و همچنین به دلیل اینکه خدمات بهداشتی برای بسیاری از خانوارها دارای هزینه بالایی است، یکی از وظایف اصلی برای دولت، کاهش هزینه ی تمام شده بهداشتی است که منجر به افزایش بهره وری می شود.

مخارج بهداشتی، بهره وری نیروی کار، گشتاورهای تعمیم یافته، مدل منکیو رومر و وایل