مجید فضلی - دانشجوی دکتری عمران - آب ، دانشگاه تربیت مدرس
مسعود قدسیان - استاد هیدرولیک دانشگاه تربیت مدرس
سیدعلی اکبر صالحی نیشآبوری - دانشیار سازه های هیدرولیکی دانشگاه تربیت مدرس

آبشکن سازه هیدرولیکی ساده ای است که برای ساماندهی رودخانه ها در مسیر مستقیم یا درقوس رودخانه استفاده می شود. در قوس رودخانه ها بدلیل شرایط قرار گیری جریان در قوس و واقع شدن سرعت ماکزیمم در جداره خارجی، برای دور ساختن سرعت ماکزیمم از جداره خارجی و جلوگیری از آبشستگی در مجاور آن می توان از آبشکن استفاده نمود. نصب آبشکن در قوس الگوی سه بعدی و پیچیده جریان در قوس را پیچیده تر می سازد. شناخت الگوی جریان در اطراف آبشکن در قوس و برقراری ارتباط آن با تنش برشی بستر به پیش بینی توپوگرافی بستر و نیز شناسایی مناطق فرسایش یافته و ته نشین شده در مسیر منحنی شکل کمک شایان توجهی خواهد نمود. از آنجا که الگوی جریان در قوس در موقعیتهای مختلف متفاوت می باشد لذا نصب آبشکن نیز در موقعیتهای مختلف اثرات متفاوتی را بر الگوی جریان خواهد داشت. به منظور بررسی اثر نصب آبشکن بر الگوی جریان در موقعیتهای مختلف در قوس آزمایشهایی دریک فلوم 90 درجه با بستر متحرک انجام پذیرفت. برای مصالح کف فلوم از ماسه با دانه بندی یکنواخت استفاده گردید. در این تحقیق الگوی سه بعدی جریان در قوس برای حالت بدون و با آبشکن درچهار موقعیت برداشت گردیده و ارتباط بین توپوگرافی بستر با الگوی جریان بررسی می گردد.

الگوی جریان اطراف آبشکن، قوس 90 درجه آبشستگی، بستر متحرک