فرزاد پهنانه - دانشجوی دکتری رشته مهندسی متالورژی ومواد، دانشکده فنی مهندسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
حسن فرهنگی - دانشیار گروه مهندسی مواد، دانشکده مهندسی مواد، دانشگاه تهران، تهران، ایران
کورش فرح منش - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مواد، دانشکده فنی مهندسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

در این تحقیق به بررسی ماکروسکوپی شکست فنر تخت کامیون ولوو که تحت بارگذاری متناوب قرار دارد، پرداخته شده است. شکست در اثر خستگی یکی از عمده ترین انواع شکست در فنرهای تخت می باشد، که خود وابسته به عیوب در فرآیند تولید است. این نوع فنرها در شکل ها و اندازه های متفاوت برای کاربردهای مختلف به کار می روند و ساختار آنها عموما مارتنزیت تمپر شده است. مراحل مختلف شکل دهی و عملیات حرارتی در صورتی که به درستی انجام نگیرد عیوبی در حد کریستالی در داخل و سطح قطعه به وجود می آورند که می تواند در مراحل بعدی تولید یا در هنگام کاربرد سبب شکست فنر شود. بر این اساس، تحقیق حاضر سعی دارد تا با بررسی فاکتورهای متالورژیکی و تکنولوژیکی بر خواص مکانیکی فنرهای تخت تاثیر عواملی چون حضور ناخالصی ، ساختار نامناسب، سطح دکربوره و همچنین عوامل دیگری از قبیل سطوح اکسیدی، حرارت دهی جهت عملیات کارگرم، عیوب ناشی از شکل دهی گرم فولاد بر شکست این نوع فنرها را شناسایی کند. وجود ترک های ریز سطحی در فنر های تخت که تحت بارگذاری سیکلی قرار دارند، می توان دوام و پایداری آن را در معرض خطر قرار دهد. در این مطالعه به بررسی چگونگی رشد ترک تحت بارگذاری تناوبی به عنوان یکی از مسایل مهم در مکانیک شکست پرداخته شده است. باتوجه به آزمایشات و نتایج حاصل ،وجود ناخالصی ها، سطوح، عملیات حرارتی و کوینچ، ترک های ریز سطحی و فرآیند تولید نقش اساسی در شکست این نوع فنرها دارند که با فرآیند های اصلاح سطح و پولیش سطحی می توان از شکست فنرهای تخت تاحدودی جلوگیری کرد.

فنر تخت، شکست نگاری ماکروسکوپی، خستگی، ریزترک، فولاد فنر