ریحانه آرندیان - کارشناسی ارشد بیابان زدایی،دانشگاه صنعتی اصفهان
رضا مدرس - استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان
حسین بشری - دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

تغییرات کاربری اراضی و بهرهبرداری بیرویه و نامتناسب از منابع آب و خاک بدون توجه به حفظ این منابع موجب تغییر جریان هیدرولوژیک، فرسایش حوضه و کاهش تنوع زیستی و تخریب منابع طبیعی است. تحقیق حاضر به منظور بررسی روند تغییر کاربری اراضی در حوضه آبخیز مندرجان و تاثیر آن بر رواناب در دوره بازگشت های مختلف، در 4 بازه زمانی بین سال های 1363، 1371، 1380، 1390 انجام گرفت و ارتباط تغییر کاربری بر رواناب در دوره زمانی مختلف بدست آمد. در تحقیق حاضر با استفاده از تصاویر ماهواره ای نقشه های کاربری اراضی، شماره منحنی، ارتفاع رواناب در سال های مطالعاتی بدست آمد. همچنین ضریب رواناب نیز از نسبت ارتفاع رواناب در دوره بازگشت های مطالعاتی به ارتفاع بارندگی در دوره بازگشت های مختلف با استفاده از میانگین مجموع بارش ایستگاه های کلیماتولوژی و باران سنجی اطراف حوزه در سال های مطالعاتی تهیه و استخراج گردید. در ادامه به بررسی روند تغییرات کاربری اراضی و تاثیر آن در تغییر شماره منحنی، ارتفاع رواناب و ضریب رواناب پرداخته شد. نتایج نشان داد که در دوره های مورد نظر افزایش مراتع تخریب یافته ، چرای بی رویه، بهره برداری بیش از حد از منابع و توسعه فعالیت های کشاورزی و تغییر کاربری طی دوره های مطالعاتی باعث تبدیل مراتع با پوشش متوسط به اراضیکشاورزی و دیم و مراتع فقیر و بدون پوشش گیاهی شده است و در نتیجه طی سال های 1363 تا 1390 اراضی بایر به میزان 0/18 درصد افزایش یافته است. به دنبال این تغییرات کاربری اراضی، میانگین های وزنی و ضریب رواناب در دوره بازگشت دو ساله طی سال های 1363، 1371، 1380، 1390 به ترتیب 80 و 0/06 و 81 و 0/09 ، 84 و 0/18، 83 و 0/16 می باشد، همچنین میزان متوسط افزایش ارتفاع رواناب به میزان 0/36 میلی متر در سال بوده است

تغییرات کاربری اراضی، رواناب سطحی، شماره منحنی، ارتفاع رواناب، ضریب رواناب، دورهبازگشت