سعید علیمحمدی - استادیار دانشکده آب دانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور سرپرست گروه مطالعات منآبع آ
عباس افشار - استاد دانشگاه علم و صنعت ایران

به منظور اعمال رفتار سیستم آبهای زیرزمینی در مدلهای بهینه سازی، معمولاً از دو روش درونگذاری و ماتریس پاسخ واحد استفاده می شود. در روش درونگذاری معادلات دیفرانسیلی حاکم بر آبخوان با استفاده از روشهای عددی به مجموعه ای از معادلات جبری همزمان تبدیل شده و این معادلات به صورت قیدهایی به طور مستقیم در مدل بهینه سازی قرار می گیرند. بدین ترتیب در مسائل واقعی، حجم مدل حاصل بسیار بزرگ شده و لذا کاربرد روش محدود می گردد. در مقآبل در روش ماتریس پاسخ واحد، آبتدا به کمک یک مدل شبیه سازی پارامتر توزیعی، مدل کالیبره شده و درایه هاهی ماتریس پاسخ سیستم تولید می گردند. این درایه ها نشانگر تغییر در تراز آب آبخوان در زمانها و مکانهای مختلف در صورت اعمال پمپاژ واحد ( تحریک نقطه ای) در یک واحد زمانی و در یک مکان مشخص می باشند. در ادامه با توجه به تئوری خطی و با فرض رفتار خطی و تناسب یک به یک در سیستم تغییرات افت تراز در اثر اعمال پمپاژ در سیستم محاسبه می گردد. بررسی رفتار آبخوانها نشان می دهد که در اغلب آنها چنانچه میزان تغییرات تراز در برآبر ضخامت لایه اشباع، زیاد نباشد می توان فرضهای فوق را پذیرفت و لذا با دقت قآبل قبولی از روش ماتریس پاسخ واحد استفاده نمود. اما چنانچه میزان افت تراز زیاد باشد، تناسب یک به یک سیستم از بین می رود و در نتیجه دقت روش ماتریس پاسخ واحد کاهش می یآبد. در این مقاله تعمیم و اصلاحی درروش ماتریس پاسخ واحد اعمال گردیده است بررسی انجام شده در این مقاله نشان می دهد که دقت روش ماتریس پاسخ واحد تعمیم یافته، بیشتر و دامنه کاربرد آن وسیعتر از روش قبلی است به گونه ای که می توان تحریکات نقطه ای خطی و سطحی را در آن اعمال نمود.