علیرضا مردانیان - کارشناس مدیریت آبخیزداری استان چهارمحال و بختیاری

رانش زمین (ناپایداری شیبها) پدیده ای است که هرساله خسارات مالی و جانی فراوانی را به استان وارد نموده است رانش روستای چلو با 3 نفر کشته در سال 1371 و آبیکار با 55 نفر کشته در سال 1377 از حادثه خیزترین سوانح در طی سالهای اخیر بوده است. تخریب اراضی در منطقه چهارتخته ناغان و تخریب مراتع و جنگلها و نیز آبنیه های احداثی در حاشیه جاده شهر کرد - ایذه و مسیر شهر کرد - مسجد سلیمان و تخریب بیش از 60 روستا در استان از جمله عوارض این معضل می باشد باه توجه به مطالعات صورت گرفته بر روی 400 مورد زمین لغز در سطح استان بیش از پانزده میلیارد ریال خسارت مستقیم به اراضی کشاورزی، پل، جاده ، مراتع ، جنگلها و مناطق مسکونی وارد شده است. براساس تحقیق انجام شده عمده رانشهای ایجاد شده در استان در اثر تغییر کاربری اراضی بوده و تشکیلات زمین شناسی مناطق رانشی عمدتاً سازندهای پایده و کورپی مربوط به دوره ائوسن و کژدمی مربوط به کرتاسه و نهشته های کواترنر است ارتعاشات ناشی از انفجار، نهرهای مصنوعی آبیاری، ترانشه های حاصل از جاده سازی ایجاد خطوط گاز، نفت ، برق و مخآبرات از جمله این عوامل می باشد. در این بین ترانشه های حاصل از جاده سازی بیشترین سهم را از نظر تعداد بخود اختصاص داده اند. بهنحوی که بیش ا ز 45% زمین لغزشهای استان در حاشیه جاده ها و در اثر ترانشه زنی کنار جاده است از نظر شیب دامنه کلیه رانشهای ایجاد شده در شیبهای بالای 11 درجه اتفاق افتاده است به دلیل عدم انجام کار تحقیقات دقیق ژئوتکنیک و هیدرلوژی در محل پروژه های اجرایی عمده این خسارات ایجاد گردیده است خوشبختانه رانش زمین برخلاف دیگر حوادث قآبل پیش بینی است. در این طرح تحقیقاتی سعی شده است با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده در خصوص مشخصات زمین لغزشهای استان تحت عنوان بانک اطلاعات زمین لغزش و آنالیز تک تک موارد جمع آوری شده رآبط مشخصی بین وضعیت سازندهای حساس زمین شناسی، منطقه یا وضعیت بارندگی محل رانش، شیب توده لغزشی و آبهای زیرزمینی و بافت خاک منطقه ارائه خواهد شد.

زمین لغزش، تشکیلات زمین شناسی، سازند پایده، گورپی، ژئوتکنیک، هیدرولوژی، بانک اطلاعات ،زهکشی