وحید صالحی - دانشجوی دکتری تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی
داریوش نوروزی - عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی
محمدحسن امیرتیموری - عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی
فرید ناصریه - دانشجوی دکتری آموزش زبان انگلیسی دانشگاه تهران

یکی از جنبه های آموزش زبان از طریق برنامه های آموزش زبان رایانه ای که در چند سال اخیر توجه بسیاری را به خود معطوف نموده است، کمک به یادگیری واژگان از طریق استفاده از فنآوری لینک میباشد. پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر استفاده از دو نوع لینک (متنی تکرار شونده و ارجاعی درون متنی) بر یادگیری و یادداری واژگان و درک مطلب زبان انگلیسی انجام گرفت. این پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با دو گروه مستقل بود که در آن 35 نفر دانشجوی مقطع کارشناسی در دو گروه آزمایشی قرار گرفته و به خواندن یک متن رایانه ای پرداختند. در این پژوهش برای هر یک از گروه های آزمایشی، نسخ های متفاوت از متن خواندنی رایانه ای تولید شد. در برنامه تولید شده برای یکی از گروه های آزمایشی از لینک های متنی تکرار شونده و در برنامه تولید شده برای گروه دیگر از لینکهای ارجاعی درون متنی استفاده شد. پس از خواندن متن توسط آزمودنیها، بلافاصله یک آزمون واژگان و یک آزمون درک مطلب از آنان به عمل آمد. همچنین سه هفته پس از اجرای برنامه، پس آزمون دوم واژگان به منظور سنجش میزان یادداری واژگان آزمودنیهای دو گروه به اجرا در آمد. داده های حاصل از پیش آزمون و پس آزمون ها با استفاده از آزمون t در سطح p<0/05 برای مقایسه میانگین های دو گروه مستقل مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. میانگین نمره گروه آزمایشی لینک های ارجاعی درون متنی در پس آزمون یادگیری واژگان 16/11 (انحراف معیار=2/45)، در پس آزمون یادداری واژگان 13/66 (انحراف معیار=1/86) و در آزمون درک مطلب 10/11 (انحراف معیار(1/41= بود. میانگین نمره گروه آزمایشی لینک های متنی تکرار شونده در پس آزمون یادگیری واژگان )12/06انحراف معیار=2/14)، در پس آزمون یادداری واژگان 8/29 (انحراف معیار=1/53) و در آزمون درک مطلب 9/29 (انحراف معیار=2/02) بود. نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها برتری میزان یادگیری و یادداری واژگان در گروه آزمایشی لینک های ارجاعی درون متنی را نسبت به گروه لینک های متنی تکرار شونده نشان داد؛ هر چند تفاوت در میزان درک مطلب دو گروه از لحاظ آماری معنادار نبود. بر اساس نظریه سطوح پردازش، پردازش واژگان هدف در سطوح مختلف، به تفاوت در یادگیری و یادداری آنها منجر می شود. به عبارت دیگر، هنگامی که واژگان هدف بطور عمیق مورد پردازش قرار می گیرند، یادگیری و یادداری آنها نسبت به زمانی که به طور سطحی پردازش می شوند بیشتر است.

یادگیری زبان به کمک رایانه، لینک های متنی تکرار شونده، لینک های ارجاعی درون متنی، یادگیری واژگان، یادداری واژگان، درک مطلب