مریم جعفری - کارشناسی ارشد حقوق بین الملل، دانشگاه پیام نور

جاسوسی در معنی کسب اخبار و اطلاعات به صورت پنهانی برای دشمن به کار میرود. با توجه به تعارضات منافع کشورها امروزه مخاصمات مسلحانه به یک امر غیر قابل پیشگیری تبدیل شده است. جاسوسی یکی از ارکان مهم پیروزی در مخاصمات مسلحانه است. به دلیل همین اهمیت است که حقوق بین الملل نه تنها جاسوسی را به رسمیت شناخته است بلکه قواعدی را برای تعریف و تنظیم این پدیده ایجاد نموده است. اکثر قریب به اتفاق معاهدات بین المللی که در این زمینه ایجاد شده اند، ریشه در عرف های بین المللی دارند. معاهدات بین المللی از یک طرف هیچ گونه مسیولیتی برای دولتهایی که جاسوسی کرده اند در نظر نگرفته است و از سویی دیگر جاسوسان را دارای مسیولیت دانسته و قانون سرزمینی که علیه آن جاسوسی نمودهاند را حاکم بر محاکمه وی دانسته است. همچنین معاهدات جاسوسی در سرزمین های بی طرف را رافع بی طرفی دولت های بی طرف ندانسته است. در معاهدات بین المللی، اصل عدم جاسوسی است مگر اینکه ثابت شود که افراد به صورت پنهانی، اخباری را برای دولت دشمن جمع آوری نموده اند.

مخاصمات مسلحانه، جاسوسی، معاهدات بین المللی